Yakın Tarihimizde Gizli Çehreler
M. Ertuğrul DüzdağYakın Tarihimizde Gizli Çehreler Gönderileri
Yakın Tarihimizde Gizli Çehreler kitaplarını, Yakın Tarihimizde Gizli Çehreler sözleri ve alıntılarını, Yakın Tarihimizde Gizli Çehreler yazarlarını, Yakın Tarihimizde Gizli Çehreler yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Dönmelerin bir kısmı, daha Sabatay Sevi yaşamakta iken Selanik'te toplanmış idiler. Ölümünden sonra bu topluluk başka yerlerden gelenlerle çoğaldı.
Selânik'in şehir nüfusunun çoğu Yahudi idi. Yahudice ve Fransızca çıkan gazeteler, Mason locaları, eğlence ve fuhuş yerleri, burada bulunan müslüman gençleri, memurları ve subayları da baştan çıkarıyordu.
İşte Dönmeler, kendileri için en elverişli ve serbest bir muhit olan Selânik'e yerleştiler ve orasını daha da gayri İslâmî bir hâle soktular. Zamanla zenginleşip, ticaret ve maarif hayatına mühim ölçüde tesir edecek hále geldiler.
Mâhut İttihad ve Terakki çetesinin Selanik kolu, Osmanlı zâbıtasının takibinden kurtulmak için, dokunulmazlığı olan yabancı uyruklu Mason localarında toplanıyorlar; maddi yardımı ise Dönmelerden alıyorlardı.
Sayfa 161 - Zvi-Geyik YayınlarıKitabı okudu
Sabatay'ın ölümünden sonra Dönmeler 1689'da ikiye ve 1720'de üçe bölündüler. Bu üç zümre, müslümanlarla münasebet kurmadıkları gibi birbirleriyle de görüşmez ve kız alıp vermezlerdi.
Bu üç zümre şunlardır:
1. Yakubiler: Bunlara "Hamdi Bey Takımı" da denir. Selanik'te 1883'te "Gonca-i Edeb" mecmuasını çıkaran gençler bu zümreden idiler. Bir zamanların meşhur gazetecisi Ahmed Emin Yalman da bunlardandır...
2. Karakaşlar: Bunlara "Mü'minler, On Yollular ve Osman Baba Partisi" de denir. Selanik'te "Feyz-i Sıbyan" ve "Feyziyye" mekteplerini açanlar bu zümreden idiler. İstanbul'daki "Işık lisesi ve üniversitesi" bu okulların devamıdır ve hâlen idaresi, Dönme ailelerin elindedir.
3. Kapancılar (Kapânîler): Bunlara İbrahim Ağa takı mi ve "Papular" da denir. Selânik'te ve İstanbul'da "Terakki" mektebini açanlar bu zümredendirler.
Sayfa 159 - Zvi-Geyik YayınlarıKitabı okudu
Kendisine bağlı olanları sarık ve cüppe altına sokarak gözlerden gizleyen Sabatay, kurduğu yolun inanç ve ibadet sistemini tesbit etti. Birkaç tanesi yeni, fakat çoğu eski Yahudi bayramları ile aynı olmak üzere, kendilerine has bayram günleri koydu. Sabatayistlerin başkalarıyla olan münasebetlerini tayin etmek üzere emirler yazdırdı. Hepsi onsekiz tane olan bu emirlerin onaltı ve onyedinci maddeleri şöyledir:
Onaltıncısı budur ki: Türklerin âdetlerine, onların gözlerini örtmek maksadıyla dikkat edilsin. Ramazan orucunu tatbik için sıkıntı gösterilmesin ve aynı şey kurban için de yapılsın. Gözün gördüğü her şey ifa edilmelidir.
Onyedincisi budur ki: Onlarla nikâh akdedilmemesi lazımdır.
Bu suretle Sabatayistler, müslüman görünüşü altında bambaşka bir hayat yaşamaya başladılar. Fakat müslüman halk da bu hâli farkettiği için, onlara "Dönme" adını taktı ve Sabatayistleri asırlarca bu ad ile anarak, kendisinden olmadıklarını belirtti.
Sayfa 158 - Zvi-Geyik YayınlarıKitabı okudu
Cahiller bilmedikleri şeyleri yok sanırlar. Bugün on milyonlarca Türkiyeli Müslüman ne Sabatay Sevi'yi tanıyor, ne de sayıca küçük, güç itibarıyla çok büyük olan Sabataycıları. Lakin, halk bilmese de, onlar vardır ve el altından Türkiye'yi idare etmekte, yönlendirmektedir.
1924 Türkiye'si birinci dünya savaşından ve Milli Mücadele'den yorgun çıkmıştı. Ülkenin en değerli evlatları savaşlarda kaybolmuştu. Selanik Dönmelerinin içinde Avrupa ülkelerinde yüksek tahsil yapmış kültürlü, işbilen, başarılı insanlar bulunuyordu. Bunlar boşlukları doldurmuşlar ve cumburiyet Türkiye'sinde büyük rol oynamışlardır.
Sabataycılardan şu anda bakanlar, büyük iş adamları, bankacılar, özel kolej ve üniversite sahipleri, büyük bürokratlar mevcuttur. Büyük partilerden birinin lideri Sabataycıdır, birinin eşi Sabataycıdır.
Sayfa 154 - Zvi-Geyik YayınlarıKitabı okudu
Dönme: Sabatay Sevi'nin "Mesih"lik iddiasıyla, Yahudi inancında bâzı değişiklikler yaparak uydurduğu yeni inanca bağlı olan ve yine onun emri gereğince sahte olarak müslüman görünen Yahudilere denir. Bunlar Mûsevîlik'ten çıktıkları gibi İslâmiyet'e de girmemişlerdir. "Mesih" tanıdıkları Sabatay Sevi'nin koyduğu kaidelere tâbi olarak, üçyüz küsur senedir, küçük fakat kuvvetli bir zümre halinde ve müslüman görünüşü altında, hayatlarını devam ettirmişlerdir. Eski Sabatayist ailelerin ferdleri dışında, herhangi bir kimsenin, bunların arasına girerek "Dönme" olmasına imkân yoktur.
Sayfa 151 - Zvi-Geyik YayınlarıKitabı okudu
1626-1675 yıllarında yaşamış ve Mesihlik iddiasıyla ortaya çıkmış Sabatay Sevi adlı bir hahama bağlı olan ve sahte olarak müslüman gibi görünen Yahudiler'e "Dönme" adı verilir. Bunlara, yine aynı mânâda olmak üzere "Avdeti" de denilmiştir.
Sayfa 149 - Zvi-Geyik YayınlarıKitabı okudu