Osmanlılar için İstanbul’un kılıçla fethi, cihadın bir nevi iken ilimle, kültürle, güzel ahlâkla, tasavvufla ezcümle İslâm’la fethi daha önemliydi. Yeni fethedilmiş “müjde” şehrin maddeten ve manen “şenlendirilmesi” elzemdi.
Fatih Sultan Mehmed, yine dehasını konuşturdu. Bir taraftan nice büyük âlimi, fen adamını, sanatkârı şehre davet ederken, büyük çaplı göçler için daha çok Karaman topraklarından istifade etti. Yıllardır Anadolu’da İslâm’a hizmet etmiş beyliğin ahalisinin, Kostantiniyye’nin İslâm’la yoğrulması için çok iyi bir maya olduğunu gördü.
Siyaseten Osmanlı’yı bunca zamandır uğraştıran Karamanoğulları Beyliği, Sultan Mehmed eliyle tarihteki yerini almıştı. Bu sayede Osmanlılar hem siyasî rakiplerini saf dışı bırakıp idareyi merkezîleştirmiş hem de İstanbul için
“kaliteli” bir nüfus kaynağına sahip olmuştu.
Nitekim göç ettirilen Müslüman nüfus, umumiyetle ulema ve eşraftan kimselerdi. İstanbul’un ilk mescidlerinin etrafında onlar vardı, ilk medreselerinde okuyan ve okutanların çoğu onlardandı, ilk mahallelerin sakinleriydiler onlar…
Gayrimüslimler ise daha çok zanaatkârlardan müteşekkildi.
Bugün hem eski Karaman topraklarında hem İstanbul’da, bu kıymetli göçün izleri hâlâ yaşıyor.
Dosya konumuz, her iki cihet için de önemli bilgiler veriyor.
İstifadeler dileriz.
