Yunan Trajedilerinde İnsanın Kaderi

Euripides'in bütün karakterleri aslında diğer iki trajedi yazarının karakterlerinden daha zayıf ve yönlendirilmeye açıktır. Bu durum Aristoteles'in Poetika sında belirttiği Sophokles'in kahramanlarının ideal olanı yansıttığı, Euripides'inkilerin ise olması gerektiği gibi yargısının sonucudur.

Sayfa 146 - Kardelen YayınlarıKitabı okudu

M. İlhan

Aiskhylos ve Sophokles'te karşımıza çıkan “amor fati” yani “kaderini sev”, “kaderine razı ol” anlayışı, ontolojik bir zorluk içerirken Euripides'te “kaderini sev ama tanrılar zorladığı için değil kendi iradenle” şeklindeki algıya dönüşmüştür.

Sayfa 144 - Kardelen YayınlarıKitabı okudu

Reklam

M. İlhan

Euripides'in ahlak felsefesi içinde tartıştığı iki önemli husus dıkkatimizi çeker. Bunlardan birincisi ahlaki eylemlerimiz ve davranışlarımızı öğrenme yoluyla mı elde ederiz yoksa iyi eylemler genetik olarak doğuştan mı kazanılır sorusudur. Bu sorunun cevabı, Euripides'in Hekabe eserinde karşımıza çıkmakta olup, irsiyet mi üstün yoksa terbiye mi? sorusuna o, irsiyet demektedir.

Sayfa 128 - Kardelen YayınlarıKitabı okudu

M. İlhan

Euripides-Medea

Medea korkunç bir katildir. İasonla evlenmeden önce de aşkı için babası ve kardeşini öldürmüştür. Aşkı için gözünü hiçbir şeyden sakınmayan, akli melekelerini kaybeden, cani ruhlu bir kadının iç çatışkıları ve hezeyanlarını konu edinir. Temel ahlaki soru ise şudur: İnsanın istediği şeyi elde etmesi için her yol mübah mıdır?

Sayfa 124 - Kardelen YayınlarıKitabı okudu

M. İlhan

Hey tanrım, insan zihni daha ne kadar öteye gider ki? Bu ahlaksızlık daha ne kadara yükselecek? Bir hedefi yok mudur bunun? Eğer kuşaktan kuşağa bu artış yükselerek sürerse, Her biri bir öncekinin birikimi üstüne yüklenirse, Kısa sürede tanrılar, başka dünya yaratmak zorunda kalacaklar Çünkü bu kadar kötülüğü bu dünya taşıyamaz olacak.

Sayfa 123 - Kardelen YayınlarıKitabı okudu

M. İlhan

Prometheus insanlara ateşi vermekle kendi kaderinin sonunu hazırlamıştır. Ama Prometheus'un seçimi bilinçli bir seçimdir. Seçimin temelinde kimlik oluşturan, özü yaratan ve bilinçli bir hal olan ben vardır. Prometheus'unki bilinçli bir karşı çıkış olmakla beraber Tanrı da böyle bir isyanı beklemektedir. Sonuçta da Zeus'un onu cezalandırmak için fırsat beklediği ve bu fırsatı onun Zeusa sunduğudur. Prometheus'un isyanında da salt bir bilinçlilik, bir kendinde ve kendisi olma, Zeus'un kendisine biçtiği kadere karşı çıkma, birey olma arzusu yatmaktadır.

Sayfa 69 - Kardelen YayınlarıKitabı okudu