Allah belanızı versin puhhhhhh
Birkaç gün sonra da askerler şehri yağmalamaya başladılar. Çok geçmeden mübarek mekânlar bile darmadağın edildi. Elbette Sünniliğin mekânlarıydı bunlar. İmam Azam, Abdülkadir Geylani, Hallac-ı Mansur, Cüneyd-i Bağdadî türbeleri başta olmak üzere sayısız türbe ve köklü medreseler yıkıldı. Üstelik de bazı kendini bilmez Kızılbaşlar, türbelerde medfun âlimlerin kemiklerini dışarı çıkartıp “Sünni köpeği!” diye hakaret ederek üzerlerine tükürmüşler, kırıp ufalamışlar bile. Bu hususta Bağdatlı genç şair Fuzulî, Şah adına Beng ü Bade adlı bir kitap yazıp ondan Bağdatlılar için merhamet istedi ve bilhassa türbelere zarar verilmemesi için dilekte bulundu. Şah, Fuzulî’yi dinlemedi, kitabı için birkaç altın caize verip geri çevirdi. Şiirlerini de fazla sevmedi herhalde. Yine de Kızılbaş dervişler bu şiirleri ezberlemekten geri kalmadı.
Bu yazıyı okurken " şimdi naneyi yedik", dedim içimden
Kızılbaşlar babacım; Kızılbaşlar geliyor. Ali Veliyyullah aşkına, Kızılbaşlar geliyor. Şükürler olsun babacım!.. Şeyh Cüneyd’in kutlu soyu, Şeyh Haydar’ın mübarek yolu Erdebil şafağına doğacak!..”
Görülüyor ki, bir millet veya din grubu içinde de zamanla kültür gelişmeleri ve farklılaşma ve sonuçta çatışma kendini gösterebilir. Anadolu Türk İslâm kültür dairesi içinde Kızılbaşlık her şeyden önce bir farklı kültür ve yaşam tarzını temsil eder. Bunun sonucu, Sünnî inanç ve yaşam tarzıyla Kızılbaşlar arasında bir karşıtlık ve çatışma ortaya çıkmıştır..
Sayfa 144 - Kronik KitapKitabı okudu
Bitti
Ancak fırtınalı günler de başladı. Çünkü şah İsmail 'e kayıtsız şartsız itaat eden Kızılbaşlar, Tahmasb 'a karşı aynı bağlılığı göstermediler
Sayfa 156
Olmuyor böyle şah
Şah İsmail 'in Çaldıran sonrası günlerini daha çok eğlence ve av partilerinde geçirmesi ve bu yönüyle halkın nazarında Mürşid -i Kâmil sıfatından uzaklaşarak sıradan insan konumuna inmesi Kızılbaşlar arasında ciddi bir kırılma meydana getirdi.
Sayfa 154
Şeyh Cüneyt'in 1460 yılında ölümünden sonra faaliyetlerini, Uzun Hasan'ın kız kardeşinden doğan oğlu Haydar devam ettirmiştir. Şeyh Haydar'ın ilk yılları Anadolu'daki teşkilatı geliştirmek ve müritlerin sayısını artırmak faaliyetleriyle geçmiştir. Ayrıca Haydar, müritlerine on iki dilimli, üzerine beyaz bir tülbent sarılan sürahi biçiminde kızıl bir tác giydirmiş ve bundan dolayı da mensuplarına "Kızılbaş" adı verilmiştir. Zaten Safevi tarikatının Anadolulu müritlerinin de -Türk oymakları ve köylülerinden oldukları için- giydikleri börkün renginin kızıl olması tabii idi. Böylece bu ad, Türkmenler arasında hiç yadırganmamış ve hatta benimsenmiştir. Kızılbaş, Safevi Devleti'nin kuruluşuna katılan, onun asıl dayanağını teşkil eden ve devlet katında imtiyazlı unsur demektir. Dolayısıyla Kızılbaşlığın merkezinde Safevi taraftarlığı yer almaktadır. Kızılbaşlar, ağırlıklı olarak Oğuz grubu Türkmenleri olup hayvancılıkla geçinen göçebe boylar idiler. Bunlar zamanla Safevi askeri aristokrasisinin temelini oluşturmuşlardır.
Sayfa 177 - TÜRK TARİH KURUMU YAYINLARIKitabı okudu
Allah belanızı versin
Kızılbaşlar şah İsmail 'in emriyle Kûfe'deki Ebu Hanife 'nin türbesini yaktılar; mezarını açıp kemiklerini yakıp, küllerini ətrafa saçdılar
Sayfa 90
Bu yazıyı okurken "Sübhanallah"dedim. İlk bilgiyi biliyordum
Ordusuna geçit resmi yaptıktan sonra Şah 'a bağlı olanların kendilerini minareden atmaları istendi. Kızılbaşlar bu emre kayıtsız uyup sırayla minareye çıkıp aşağıya atlmaya başladılar. Yüzden fazla kişi atlayıp, çok sayıda kişi de atlamak için sıraya girince Osmanlı elçisi gördüğü manzara karşısında dehşete kapılıp, gösterinin durulmasını rica etti. Ayrıca Muhammed kere ve ailesinin yakılması da Osmanlı elçisinin önünde cereyan etti.
Sayfa 83
Yamyam Kızılbaşlar
Murad bey-i Türkmen bir çubuğa sarılıp kebab yapıldı. Şah ondan herkesin bir lokma yemesini istedi. Sufiler öyle bir hücum ettikler ki,ne et kaldı ne kemik. (Tarih -i İlçiy-i nizam-şah s-24-27)
Sayfa 79