Hoşgörü Hz. Peygamber'in faaliyetlerinde önemli bir ilkedir. Bu ilkenin temelini de
"Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız. Müjdeleyiniz, korkutmayınız" sözleriyle atmıştır. Dinin kolaylık olduğunu açıklamıştır. Hoşgörü ve kolaylık dini olan İslâm'la gönderildiğini bildirmiştir. Bazı kişilerin "Allah katında hangi iş daha üstündür?" şeklindeki sorularına cevap verirken, Allah'a imandan sonra saydığı hususların içine hoşgörüyü de dahil etmiştir. Hoşgörünün cennete girmeye vesile olacağını bildirmiştir
17- . Meşekkat teysîri celbeder.
Zor ve takat getirilmeyecek işlerde kolaylık yolu aranır. Yani, zorluk kolaylığı getirir zorluk kolaylığa sebeb olur. Darlık zamanında genişlik gösterilir.
Mesela, borcunu ödeyebilmesi için borçluya taksit im. kânı tanımak veya bir kimsenin borçlusundaki alacağını havale yolu ile başka birinden almasının caiz olması gibi.
Bu madde, fıkıhtaki istihsan (örf ve zaruret, umuma fayda için kıyası buna göre yapmak)dır. Bu prensibin delili șu âyet-i celîle ve hadis-i şeriflerdir.
Ayet-i celileler:
"Allah size kolaylık diler, zorluk dilemez"
"Allah size kaldıramayacağınız yükü yüklemez"
Hadis-i şerifler:
"Dinde hayırlı olan, kolaylık göstermektir"
"Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız; müjdeleyiniz, nefret ettirmeyiniz"
İnsanı insan yapan edebdir. Kendine karşı edeb, evrene karşı edeb, bütün varlıklara karşı edeb ve elbette hepsini çevreleyen Mevlâ'ya karşı edeb... Bu duyguya sahip olan bir insan, kolay kolay kimseye zarar vermez; kimseyi ayrıştırmaz; kimseyi yabancılaştırmaz; kimseye zulmetmez. Bu insandan çirkinlik değil güzellik, keşmekeş değil huzur sâdır olur. Ona bakan Allah'ı hatırlar. İmanı, İslâm' ı sevdiren bu insandır. Sevilecek insan bu insandır. Onun düsturu, hiç bilmiyor olsa bile Peygamber Efendimizin (s.a.v) şu buyruğudur: "Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız! Müjdeleyiniz, nefret ettirmeyiniz!"
Muhammed kendilerine tahsis edilen ülkelerin yönetimi hakkında talimât verdiği sırada: “Her şeyi kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız. Fena değil iyi yenilikler yapınız. Halka karşı düşmanlık değil, dostluk duyguları besleyiniz” dedi.