İSLÂM'DA NEDEN KÖLELİK VARDIR?
Bugün, esir mubadelesi (esir takası) sistemini tanımıyan ve elinde bulunan müslüman esirleri hiçbir bedel ve şart karşılığında bırakmaya yanaşmayan amansız ve inatçı bir düşman devletle karşılaşmamız gayet olağandır. Binaenaleyh, şayet İslam, her halükârda esirleri serbest bırakma prensibini uygulamaya kalkışacak olursak bu, aklı birazcık eren
Stalinizm, faşizmden iyi olmak şöyle dursun, ondan beterdir, daha zâlim, barbar, adâletsiz, gayri ahlâkî, anti-demokratiktir, onu mazur gösterecek hiçbir ümit, hiçbir vicdanî endişe mevcut değildir... Stalinizm, tam mânâsıyla bir süper-faşizmdir.
Demokrasi ferdî bağımsızlığın sahasını genişletir, sosyalizm ise daraltır.
Ancak 1848 İhtilâline takaddüm eden kuvvetli demokratik cereyanların tesiri altındadır ki, sosyalizm hürriyet kuvvetleriyle birleşmek yolunu tutmaya başladı.
Düşünce hürriyetini 19. Yüzyıl'ın bütün fenalıklarının kaynağı telâkki ediyorlardı ve modern "plâncıların birincisi olan Saint Simon, kendi plânlarına itaat etmeyenlerin "hayvan gibi muamele göreceklerini" haber vermekten bile çekinmiyordu.
İşin garibi şudur ki, daha ilk zamanlarda hürriyet için en büyük tehlikeyi teşkil ettiği anlaşılmış olan ve hatta açıktan açığa Fransız İhtilâli'nin liberalizmine karşı bir reaksiyon şeklinde başlamış bulunan sosyalizm, kendini herkese "hürriyet" bayrağı altında kabûl ettirmiştir.
İnsanlar, bu mütefekkirlerim söylediklerine tamamıyla zıt itikatlara bağlandıkları içindir ki, sosyalizm liberalizmin yerine geçebilmiştir.
Terakki aşığı insanların ekserisinin kafasında sosyalizmin liberalizm yerine kaim olması sâdece, geçmişteki büyük liberal mütefekkirlerin kolektivizmin neticeleri hakkındaki ikaz ve ihtarlarının unutulmasından ileri gelmiş değildir.
Devleti "cehennem" hâline getiren şey, insanın onu "cennet" hâline getirmeye kalkışmasıdır.
F. Hoelderlin
19. Yüzyıl'ın en büyük siyasî mütefekkirlerinden ikisi, de Tocqueville ve Lord Acton, sosyalizmin kölelik demek olduğunu bize söylemişlerdi.