Açık Kaynak Yazılımlar
Modern açık kaynak yazılımların temeli 1980’li yıllara dayanır. O dönemde Amerikan telefon firması AT&T’nin özel mülk yazılım sektöründe pazar payını arttırmak amacıyla UNIX işletim sistemi üzerinde kendi fikri mülkiyet haklarını kullanmaya başlamasıyla Richard Stallman’ın başını çektiği özel mülk yazılım karşıtı bağımsız geliştiriciler birleşerek özgür yazılım hareketini benimsediler. (...) 1983 yılında Stallman tarafından geliştirilmeye başlanan GNU (GNU’s Not Unix) işletim sistemi projesiyle birlikte çok geniş bir geliştirici kitlesi tarafından benimsendi. 1985 yılında kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak kurulan Özgür Yazılım Vakfı ile özgür yazılım hareketi tek bir çatı altında birleştirildi.
Sayfa 107Kitabı okudu
Yazılım Mülkiyeti
Özel mülk yazılım kavramının ortaya çıkışı 1970’li yıllara dayanır. Özellikle Bill Gates’in Microsoft’u kurmasından sonra, 1976 yılında yayımladığı “Hobicilere Açık Mektup” başlıklı bildiri, yazılımların ticarileşmesi yolundaki en önemli adımlardan biridir. Bildiride Gates, aynı donanımlar gibi yazılımların da ücretli olarak dağıtılması gerektiğini savunarak bilgisayar yazılımlarının özel mülk olarak değerlendirilmesinde önemli rol oynamıştır.
1980’ler kişisel bilgisayar endüstrisinin oluşmaya başladığı yıllardı. Bill Gates’in başını çektiği yazılımların ticarileştirilmesi fikri, o dönemlerde kârlı bir girişim hâline geldi ve başta Microsoft olmak üzere pek çok büyük yazılım geliştirme firması sektörde boy göstermeye başladı.
Sayfa 106Kitabı okudu
Masaüstü İşletim Sistemleri
1985 yılında satışa sunulan Windows 1.0, 1981 yılında kullanıma sunulan MS-DOS’un grafiksel arayüzle tasarlanmış hâlidir. MS-DOS’ta yalnızca klavye yardımıyla komut satırına yazılan kodlarla işlem yapılırken Windows 1.0 ile fare de kullanılmaya başlanmış ve kullanıcı arayüzüyle işlemler daha kolay gerçekleştirilmeye başlanmıştır.
Sayfa 82Kitabı okudu
Mobil İşletim Sistemleri
Android, açık kaynak kodlu mobil bir işletim sistemi olarak temelleri 2003 yılında teknoloji üssü olarak bilinen Kaliforniya’nın Palo Alto şehrinde Andy Rubin, Rich Miner, Nick Sears ve Chris White tarafından kurulan Android isimli anonim şirket ile atılmıştır. 2005 yılında Google mobil teknolojiler alanındaki etkinliğini artırmak amacıyla Android’i satın almıştır. Linux çekirdeği temel alınarak geliştirilen Android, Java, C ve C++ dillerinde yazılmıştır.
Sayfa 76Kitabı okudu
Mobil İşletim Sistemleri
Apple firması tarafından geliştirilen iOS, ilk olarak 2007 yılında ilk iPhone’lar ile birlikte kullanıma sunulmuştur. Bu yüzden ilk adı da iPhone OS olarak belirlenmiştir. Kaynak kodları kapalı olmasına rağmen açık kaynak kodlu Unix tabanlı Darwin işletim sistemi üzerine kuruludur.
Sayfa 76Kitabı okudu
Uygulama Programlama Arayüzü (API)
Bir uygulamanın başka bir uygulama veya bir işletim sistemi, veritabanı, ağ vb. ile iletişim kurmasına ve fonksiyonlarını kullanmasına izin veren arayüzlere Application Programming Interface (API) adı verilir.
Örneğin, Google Haritalar API’sı ile Google Haritalar uygulamasına restoranların eklenebileceği 3. parti bir yazılımın eklenmesi mümkün olabilir.
Sayfa 72Kitabı okudu
İşletim Sistemlerinin Yapısı ve Bileşenleri
İşletim sistemleri katmanlı bir yapıdadır. İşletim sistemleri en dışta, grafik ögelerinin yer aldığı kullanıcı arayüz (GUI) katmanından, daha sonra API’lerin yer aldığı kabuk (shell) katmanından ve en içte çekirdek (kernel) katmanından oluşmaktadır.
Kabuk (shell) katmanı, işletim sisteminin çekirdek ile kullanıcı arayüzü katmanları arasında yer almaktadır. Çekirdeğin çevresini sararak çekirdeğe kullanıcılardan gelen komutları iletmekten sorumludur. Kabuk, API adı verilen uygulama programlama arayüzlerini ve komutları içermektedir. Kabuk için komutların yorumlandığı yer denilebilir.
Sayfa 72Kitabı okudu
OLED
LCD ve LED gibi bir ekran teknolojisi olan OLED ise organik ışık yayan diyot (organic light-emitting diode) olarak LED teknolojisinin bir üst sürümüdür. OLED’i genel olarak diğer ekran teknolojilerinden ayıran özelliği daha parlak, daha canlı ve daha az enerji tüketen tasarımıdır. LED ve LCD ekranlar piksellerini aydınlatmak için bir arka ışık kullanırken OLED’in pikselleri aslında kendi ışıklarını üretmektedir. LCD teknolojisi “aktarıcı” iken OLED’in teknolojisi “yayıcı” olarak nitelendirilebilir. OLED ekranın ışığı piksel piksel kontrol edilebilir. Bu tür bir durum LED ve LCD ile mümkün değildir.
Son olarak masaüstü bilgisayar ekranlarında henüz çok yaygınlaşmasa da akıllı telefon, tablet, akıllı saat ve akıllı televizyon gibi cihazlarda sıklıkla kullanılmaya başlanan OLED’in bir türü olan AMOLED teknolojisidir. AMOLED, aktif matris organik ışık yayan diyot (active-matrix organic light-emitting diode) anlamına gelmektedir.
Sayfa 48Kitabı okudu
Bellenim (Firmware)
Bellenim (firmware), bir donanım aygıtına kalıcı olarak kazınmış çok özel, düşük seviyeli bir yazılım programıdır. (...) Bellenim genellikle bir donanım aygıtının salt okunur belleğinde (ROM), silinebilir programlanabilir salt okunur bellekte (EPROM) veya flash bellek gibi bellek aygıtlarında tutulur. Klavye, sabit sürücü, BIOS, optik sürücü, ağ kartı, TV uzaktan kumandası, ağ yönlendirici, ekran kartları, kamera veya tarayıcı gibi donanım olarak düşünebileceğiniz cihazların tümü donanımın kendisinde bulunan özel bir belleğe programlanmış yazılıma yani bellenime sahiptir. (...) Donanımı daha yeni bir cihazla değiştirmek zorunda kalmadan güncelleştirme olanağı sağlayan bellenim ayrıca onları çalıştıran donanım aygıtları için temel talimatları saklar.
Sayfa 34Kitabı okudu