Şimdi minik bir düşünce deneyi yapalım. Biraz zordur ama yoğunlaşabilirseniz, ödülünün büyük olacağını düşünüyorum.
Önce deneyi okuduktan sonra, gözlerinizi kapatıp olabildiğince rahatlayıp öyle yapmaya çalışın. Dünyadaki bütün insanları düşünün,
7 küsür milyar insanın hepsini. Farklı diller, dinler, ırklar, adetler, giyim kuşamlar, yaşam alanları, ahlak değerleri... Biraz bu gerçek dünyada gezindikten sonra, deneyimizin zor kısmına geçeceğiz: Şimdi
dünyada yaşayan bütün insanların, "tek bir istisnası bile olmadan",
sizinle aynı inanca, değerler ve fikir sistemine sahip olduğunu düşlemeye çalışın. Herkes aynı şeye inansın, aynı şekilde düşünsün,
aynı şekilde tepki versin, farklı dil ve ırklarına rağmen, yaşam tarzınız hep aynı olsun.
Lütfen bunu düşünebildiğiniz kadar derin bir noktaya kadar tahayyül etmeye çalışın. Alp Dağları'nda, Arabistan çöllerinde, kutup dairesi yakınlarında, Afrika steplerinde, okyanus adalarında, Moskova'da, New York'ta, Ankara'da, Şangay'da, Avusturalya'nın vahşi
ormanlarında ve dünyanın medeniyet görmemiş nice köşelerinde,
fikren sizinle tıpkıbasım insanlarla dolu bir dünyayı, ağır ağır hayal etmeye çalışın.
Tahayyülünüz kemale erdiğinde kendinize sorun: Böyle bir dünya
var olabilir mi? Bir şey üretebilir mi? Medeniyetler kurabilir mi?
Daha da önemlisi, hayatta kalabilir mi?