İslam tarihin ilk alagorik romanı kendi döneminde ve daha sonra ki dönemlerde üzerinde çokça tartışılan iki farklı versiyonlu tek kitap olarak yazılan Hay bin Yakzan söz ediyorum. İlk önce ibn Sinan yazdığı Hay bin Yakzan yaklaşık yerimi sayfalık bir kitap olan, ibn Sinan da Yunan filozofu ve bir tıpçı olan Galen de esinlenerek biraz daha genişleterek yazdı. O şekilde İslam doğu coğrafyasında(Bağdat) kendinden söz ettire bilmişti. İbn Sinan’dan sonra batı İslam coğrafyasında (Endüslü) felsefe ve matematik, tıpın zirve noktasında olduğu dönem olan Kurtuba Hay bin Yakzan ibn Sinan versiyon orda da ilgi odağı halinde düşünürlerin dikkatin çeker, İspanyol. Endüslü düşünür ibn Tüfeyyl tekrar Galen ve ibn Sinan eser inceler bu defa Galen ve ibn Sinan’dan daha farklı bir şekilde ele alır, genişletilmiş hali harika bir eser olara ortaya çıkar, peki konusu nedir. İnsan tartışıl evresi ve insan nasıl yaratılmış din ve felsefi bir şekilde irdeliyor. İnsanın dikkatin din ve felsefe üzerinde yoğunlaştırıyor. Batıda ise yanı Avrupa da ibn Sinan ve ibn Tüfeyyl’den esinlenerek Robin Kros adlı romanı ortaya çıkar. Bence Hay bin Yakzan bizi hem kendi tarihimizle buluşturuyor hem de bizi din ve felsefe üzerinde tekrar düşünmeye sevk ediyor!
