Kürt medreselerinin geçmişi 10. yüzyıla kadar uzanmakla beraber tam olarak kurumsallaşmaları 15. yüzyılda gerçekleşti ve zamanla sayıları artı. Cizre, Hizan, Colemerik, Beyazıt, Bitlis, Norşin, Ohin, Tillo ve Siirt'te önemli medresler bulunmaktaydı. Geçmişte yerel yöneticilerin ve halkın katkıları ile eğitim hayatlarını sürdüren medreselerde Arapça, Farsça ve Kürtçe kitaplar okunmakta, Arapça ve Farsça olan eserler de Kürtçe olarak şerh edilmekteydi. Bu medreselerde Molla Gorani, Şeyhu'l İslam Ebû Suûd Efendi ve İbnü'l Kemal gibi tanınmış birçok alim yetişmiştir. Yakın döneme kadar vücuda getirilen Kürt edebiyatı da medrese kökenli bir edebiyattır. Ahmed-i Hani, Molla Ahmed Ciziri, Faki Teyran, Ali Hariri, Molla Halil Siirdi, İsmail Bayezidi, Mahmud Bayezidi, Siyahpoş en ünlü örneklerdir. Marksist düşünceyi savunan son dönemin ünlü şairi Cigerhun'da (Cigerx- win) medrese kökenlidir.
Qesra Mala Axayê Sor - Şirnex
Şırnak’taki bilinen ağa aileleri ve onlara yakın aileler 1700’lerin başında Şikak bölgesinden gelip buraya yerleşmişler. Mala Elîxan/Silîman Axa (Teter lakabına istinaden şimdiki soyadları Tatar), Mala Axayê Sor (şimdiki soyadları Uysal) û Malmelayî (şimdiki soyadları Acar ve Demir) hepsi de akrabadırlar ve aynı Şikak’tan gelmiş ailenin soyundandırlar. Bu sarayın 365 odası vardı, bütün odaları güneş görüyordu.
Osmanlı Sarayı’na “müspet olsun” diye yapılmıştı
Arîf Zêravan
Ona göre Irak'ta yönetime karşı mücadele eden Kürtleri silahlandırarak ABD, Bağdat yönetimini son derece zayıflatacak ve Kürt ayaklanmasına karşı koyamayan Irak'ı tavizler vermeye zorlayacaktı. Böylece Şatü'l Arab su yolu meselesinde İran istediğini elde edecek ve Körfez bölgesinde ABD yanlısı Şah rejiminin liderliği sağlanacaktı. Ayrıca Sovyet yanlısı Irak'ın zayıflatılması ile 1972 sonrası olası bir Arap-İsrail savaşına Irak ordusunun dahil olması da engellenmiş olacaktı.Raporda ayrıca Irak'taki Kürtlere yapılacak Amerikan yardımının Kürt lerin zafere ulaşması için yapılmadığı belirtilmektedir. Kürtlerin başarısının İran Kürtlerine de etki edip Şah'ı güç durumda bırakacağı düşünüldüğünden yardım miktarının belli bir sınırda tutulması böylece Irak ordusunun yıpratıl ması, öte yandan Kürtlerin zafere kavuşmalarına yetecek kadar da olmaması planlanmıştır. Raporda ABD'nin, Kürtlerin otonom bir yapı ya da devlete kavuşmasını amaçlanmadığını, hem Şah rejimi hem de Washington'un tek amacının Bağdat'ı antlaşmaya çekebilecek kadar zayıflatmak olduğu belirtilmiştir. Kürtlere hiçbir zaman üç aydan daha fazla yetecek cephane verilmemesi de bunun bir göstergesiydi.
A'dan Z 'ye yani alfabetik sıra ile yazarlardan-siyasetçilere, dergilerden-partilere, gazetelerden-isyanlara, coğrafyalardan-aşiretlere değinen, yalnızca Kürt hûnermendleri değil Kürtlerle ilgili bütün kişi, olay, antlaşmalar yabancı araştırmacılar, uluslararası konferanslar vsy. üzerinde durulan ve kısa bilgiler vererek bir hatırlatma ve bilgilendirme yapıyir. Kesinlikle Kürtlerle ilgili okunması gereken ilk kitap değil fakat elinin altında her zaman bulunması gereken başvuru kitabı. Bağımsız, bilimsel ve çarpıtılmadan bilgilendirme yapıyor.
En sevdiğim yanı: dünya tarihi ve Kürt tarihini birbirinden kopuk değil iç içe anlayabilmiş olması. Hangi antlaşma Kürtlerle ilgili ne içeriyor, amaçları nelerdir, sonuçları ne oldu vsy.
Sevmediğim yönü: Direk bilgilendirici olmasi yoğun bir anlatım katmıştı buna rağmen çok akıcı bir anlatımı vardı. Çok tezat bir durum.