“İnsanları iki şey mahveder;
Fazla mal toplama hırsı ve çok konuşmak.”
İbrahim en-Nehâi
Dil bekâsı, Hak fenâsı istedi mülk-ü tenim,
Bir devâsız derde düştüm, ah ki Lokman bîhaber.
...
Niyâzî Mısrî Hz.
kuddîse sirruhû
İncileri, köpeklerin ağzına atma, cevherleri domuzların boynuna asma. Çünkü hikmet inci ve cevherleri, hakikatleridir (gerçekleridir). Onları inkar eden, köpek ve domuzdan alçaktır. Sırrını saklamayan emin olmaz. Yalancı olan hayır görmez. Eğer sözün gümüşse, susman da altındır.
1. Cilt 107. Sayfa
Malına cimri olan alçalır, sırrına cimri olan yükselir.
1. Cilt 106. Sayfa
Yerinde susmak, sözün en güzelidir.
1. Cilt 106. Sayfa
Kişi, lisanıyla insandır. Halbuki dili, kendisine düşmandır. Ters ceyap veren pişmandır. Dedikoduyu terkeden gönül hoşluğunu bulur. Susmanın faydaları sonsuzdur. En azı selâmettir. Canın ölümü, dilin ucundadır. Sırrı sen sakla, sır kimseye emanet edilmez. Sırrı, başkasına emanet eden selâmet bulmaz. Sırrı sakla ki, selâmet bulasın. Sırrı açıklayanın sonu pişmanlıktır. Dostuna her şey verebilirsin yalnız sakın sırrını verme.
1. Cilt 105. Sayfa
Kalp, dil. Gerçi söz keramettir, fakat sükût her belâdan selâmettir. Konuşma insanın terazisidir. Fazlası ziyan, azi vekârdır. Az konuşan kınanmaz, itibarı çok olur. Ayıpları örtenin ayıbı örtülür. Ve kalplerin sevgilisi olur. Çok konuşmak utanç verici, yüz kızartıcıdır. Sükûtsa vakar ve onur vericidir. Dilini tutan, kötülüklerden kurtulur. Dişler taş, dil çakmak, söz ateştir, söyleyen ahmaktır ve işiten ya pamuk dükkânı veya baruthanedir. Pamuk veya baruta çakmak çakan divanedir. İnsanın başına belâlar getiren üç şey var: Şakalaşmak, alay etmek, saçma ve beyhude konuşmak. Gıybet yapanın ve alay edenin azabı. şiddetlidir. Böyle insanlar Allah'tan, kuldan uzak olurlar. Çok konuşmak, dostluğu bozar, lüzumsuz konuşma, ayıpları açar ve düşman kalbini dürter. Acı söyleyen dostlarını kaçırır.
1. Cilt 104. Sayfa
Hayrı konuşursan konuş yoksa sükût et buyurmuşlardır: DİL KÜÇÜKTÜR, CÜRMÜ BÜYÜKTÜR. Sükût eden belâdan kurtulur. Yalan söyleyen zarar ve ziyandadır. Yalan, imanı zayıflatır. Giybet (arkadan çekiştirme) sözün murdarı ve zinadan şiddetli haramdır. Hoş söz sadakadır. Çok gülmek kalbi öldürür. Dilini tutmayan, gerçek imanı bulamaz. Fazla konuşma, kalbi katılaştırır. Katılaşan kalp, Allah'tan uzaklaşır. Sırrı açıklamak haramdır. Emanet edilen sözü başkasına söylemek hayinliktir.
1. Cilt 104. Sayfa