زان زبون این دوسه کل دسته یم
که در کلزار مرحود بسته یم
Biz üzerimize gülistanın kapısını kapamışız; onun için şu iki üç deste gülün mahkûmu olmuşuz. Eğer bir an marifet bahçesine ulaşabilsek, bizim şu birkaç demet olan bil- gilerimizin ne kadar zayıf kaldığını en iyi şekilde anlardık.
Deniliyor ki insanların bilgileri siyah bir levhanın ortasındaki beyaz bir nokta gibidir. Bu nokta ne kadar büyürse kendisini çevreleyen siyahlığa o kadar temas eder. Binae- naleyh insan da ne kadar bilgisi çoğalırsa o kadar bilmediği şeylerle kuşatılmış olduğunu anlar ve bilmişliğinden utanır. Artık bazı hakikatleri inkâra kalkışamaz.
uyuyan arkadaşlarından biri uyanıp sesleniyor o İbn Arabî'ye. Vecd halinin bozulacağından endişe ederek uyuyormuş izlenimi oluşturmak için cevap vermeyince arkadaşı, "Uyumuyorsun. "Tevhid' ve 'marifetullah' konusunda şiir yazıyorsun!" diyor. Bunun üzerine İbn Arabî şaşkınlıkla başını kâğıttan kaldırıp, "Nereden biliyorsun bunu?" diye sormak zorunda kalıyor. Arkadaşı, "Rüyamda gördüm ki yüksekte bir ağ kuruyorsun. Bu ağın dağınık olan iplerini düzenleyip bununla dağınık mânaları bir araya getiriyor ve nesir halindeki sözleri nazma çeviriyorsun," deyince, "İyi de, şiirin konusunun 'tevhid' ve 'marifetullah' olduğunu nereden biliyorsun?" diye soruyor şaşkınlıkla. Arkadaşı, "Ağ ile ancak çok nadir canlılar avlanır. Konusu Allah olmayan şiirlerde ise hayat, ruh ve izzet yoktur!" diye cevap veriyor.
Derviş içinde sefer ettikçe dışındaki seferi de güzelleşir.
İnsanlar onun elinden, dilinden, kalbinden emin olurlar.
İnsan, imtihanın bizatihi nimet olduğunu anlamaya başlar.
Böylece çekilen bütün sıkıntılar, çileler de ballaşır.
Fıkranın bel kemiği binilen dalın kesilmesidir. Dal insan ömrünün, hayatın sembolüdür. Dalın üstüne oturmak ise kişinin her an ömür sermayesinden harcamasını anlatır. Yaşanılan her yeni bir gün, bu sermayenin azalmasıdır. Dalı kesen balta ise insanın ömrünü heba eden, boş işler ve günahı simgelemektedir. İnsan gayesiz ve başıboş yaratılmış bir canlı değildir. Kendisine verilen akıl nimetini yerinde kullanırsa vaktin ne kadar değerli olduğunun farkına varır ve balta mesabesinde olan günah ve mâlâyani işlerden uzak durur