Türk, bu ülkenin yegane efendisi, yegane sahibidir. Saf Türk soyundan olmayanların bu memlekette tek hakları vardır; hizmetçi olma hakkı, köle olma hakkı. Dost ve düşman, hatta dağlar bu hakikati böyle bilsinler!
Mahmut Esat Bozkurt
Mignet'nin yaz dığı gibi, "reform yapmak gereksinim olunca ve onu gerçek leştirmeye yönelik hareketler başlayınca, bunun önünde kimse duramaz ve her şey onun gelişmesine hizmet eder.
Polanya'lı Simon ise, o tarihlerde istanbul nüfusunu .1 milyon olarak tahmin etmektedir. Yani XVII. yüzyıl ba şıdna Istanbul, dünyanın en büyük şehridir. Londra ve Paris'in nüfusları. istanbul'un ancak yarısı kadardır. Bu ya bancı yazar. Edirne icin 200 bin. Sıvas icin 150 bin, Kay seri icin 95 bin nüfus rakamlarını ileri sürmektedir.28 Bu yabancı rahibin rakamian mübalôğalı bulunsa dahi, XVI. yüzyıl Türkiye'sinin Avrupa'dakinden çok daha yoğun bir şehir hayatına dayandığı muhakkaktır. O zamanlarda, ge leceğin büyük sanayi merkezi Manchester'in nüfusu he nüz 20 bine dahi ulaşmış değildi