Kant'a göre ''hakikat'' ne de olsa görece bir şeydir. Her zaman, beşeri anlama yetimizin belirlediği çerçeveye dayanır. Anlama koşullarının dışında kalan bir dünyanın, yani ''kendinde şeyler'' dünyasının nasıl göründüğü konusunda bilgi sahibi olmamız imkansızdır. Kant'ın bu tezi okurlarının birçoğunda şoka yol açmıştır. Hatta bu tezil ilk ele alanlardan biri olan Heinrich von Kleist için bu, insanın dünya konusunda güveinilir bir oryantasyonu kaybetmesi demektir. Kleist, Mart 1801 tarihli bir mektupta Kant'ın kuramında şu sonuçları çıkarır: ''Bütün insanlarda göz yerine yeşil camlar olsa, baktıkları nesnelerin yeşil oldukları yargısına varmak zorunda kalırlar -ve gözlerinin şeyleri oldukları gibi mi gösterdiğine yoksa şeylere onların kendilerine ait değil de göze ait bir şey mi kattığına asla karar veremezler. Hakikat dediğimiz şeyin hakikaten mi hakikat olduğuna yoksa bize yalnızca öyle göründüğüne karar veremeyiz. Eğer yalnızca öyle görünüyorsa, o zaman burada topladığımız hakikat öldükten sonra artık olmayacaktır -ve mezara kadar bizimle gelecek bir mülk edinme yolundaki bütün çabalar boşunadır.. Tek, en yüce hedefim kayboldu; artık hiçbir hedefim yok.''
Sayfa 128 - Arkadaş Yayınevi
İbn Haldun, kendi hayatını anlattığı eserinde Timurlenk'le karşılaştığında ve onunla yaptığı konuşmada şöyle diyor: "İktidar (mülk, devlet) ancak asabiyetle (dayanışma ruhuyla) gerçekleşir. Bu asabiyet altında bir araya gelmiş halklar ne kadar çok olursa, iktidar da o kadar kapsamlı olur." İbn Haldun'un bu ifadelerinden yola çıktığımızda şöyle diyebileceğimizi sanıyorum: Bir ülkede, arkasında geniş bir milli birlik sağlayan, ortaya attığı görüşü çoğunluğa kabul ettiren (bu yolla da en fazla sayıda seçmenin oyunu alan) parti iktidar olur. Dünyada da, gücü ve becerisiyle yanında birçok devleti toplayabilen devlet, egemen devlet, sözünü başka devletlere geçiren devlet olur.
Sayfa 52Kitabı okuyor
Aç it gibi durmadan mal mülk toplayanlar arasında hiç mutlusunu görmedim ben.
Mal mülk düşkünleri rahat yüzü görmezler,
Bin bir derde düşer, canlarından bezerler.
Öyleyken, ne tuhaftır, yine de övünür,
Onlar gibi olmayana adam demezler.
Sayfa 10Kitabı okudu
"İşte gördük serveti sağmanı, işte gördük mal mülk, para verdiğimiz akrabalarımızı, paramız bitince yüzümüze bakıyorlar mı, semtimize uğruyorlar mı?..."
