Cumhuriyetin ilanından sonra Maarif vekaleti bir imtihan açtı, Avrupa üniversitelerinde tahsile gönderilecek ilk Cumhuriyet talebesine mahsus imtihan... .. Avrupa gözümde pırıl pırıl ışıldamaya başladı.
Matbaayı getiren İbrahim Müteferrika, (Versay) hayranı Yirmisekiz Çelebi, (şarlotenburg) meddahı Sadullah paşa, ucuz hürriyet kahramanı Namık Kemal, Tanzimat zarifi Abdülhak Hamid'den beri bir çoğunun gidip de hakikatte hiçbir şey getirmediği ve buradaki temelle oradaki çatıyı birleştiremediği Avrupa.
Abdülhamid, şair ölünce de onu kendi istek ve vasiyetine uyarak, çok sevdiği Şehzade Süleyman Paşa'nın Bolayır'daki mezarı yakınına merasimle gömdürmüştür.
Sanat kendisinden başlıyarak her şey içindir. Sanat, kendisini, zâtî gayesini azizleştirdiği her yerde, o yer içindir. Sanat kendisi kadar her şey ve her şey kadar kendisi içindir.