Katılmamak mümkün mü?
Kötü sözlük nasıl yapılır merak ediyorsanız rica ederim TDK Türkçe Sözlük’ün “kundak” maddesine bakın. Sekiz tanım vermiş, ama farkı nedir, birbiriyle alakası nedir, mantığı nedir, hangisi esas, hangisi mecaz belli değil; bozbulanık bir laf kalabalığı.
Pabuç: pa(ayak) ile pôş (bez) kelimelerinden oluşmuş birleşik bir kelimedir.
Sayfa 677Kitabı okudu
Nasıl sözlükçü oldum
(Agos 30.01 ve 6.02.2009)
Askeri cezaevinde vakit nasıl geçer? 1986’da Ali Nesin’le beraber vakit öldürmek için Türkçedeki Arapça kelimelerin köklere göre dökümünü yapalım dedik. Kitap, kâtip, mektup, mektep. İlim, alim, malum, muallim. Şekil, eşkal, teşkil, teşekkül. Velet, evlat, valide, tevellüt. Birkaç hafta çok eğlendik, ufkumuz gelişti, zihnimiz açıldı. Çıktıktan sonra bunu kitap yapalım dedik, ama tabii kısmet olmadı, öyle kaldı. Zaten Ali’nin niyeti başka, benim sabah akşam kaçış planları yapmamdan feci ürküyor, aklımı başka yere çelmek için yapmayacağı marifet yok.
Sonra 1989’du galiba, bir sohbette Türkçedeki Rumca kelimeler konusu açıldı. Oturdum 200-300 kelimelik bir liste yaptım. Neler yok ki? Fesleğen, hülya, kutu, anahtar, avlu, biber, sınır vs. O liste elden ele dolaştı. Kaynak maynak belirtmeden gazetelere bile çıktı. E dedik, demek ki insanlar bu konulara meraklıymış.
Esas zihnimi ateşleyen olay 94’te Yanlış Cumhuriyet’i yazarken dil devrimi hakkında düşünmek oldu. Adamlar diyor ki Türkçe “halk dili” Öztürkçedir, dolayısıyla dilimizden yabancı kelimeleri atarsak yazı dili halk diline yaklaşır, Memo ile İbo daha güzel anlarlar. Bre kelek, Memo ile İbo da Arapçadır diye başladım. Sonra Türkçe’nin en gündelik katmanına girmiş olan yabancı kökenli kelimelerin listesini çıkarmaya giriştim. Yanlış Cumhuriyet’in işi bitince de bunu bir sözlük haline getirmeye karar verdim.
Sayfa 220 - Liberus Kitap / III. ŞİRİNCE / Nasıl sözlükçü oldumKitabı okudu
“Dil devrimi, Türk dilini geliştirmiş veya zenginleştirmiş midir?
Türkçe yazı dilinin dil devriminden bu yana katastrofal bir fakirleşme içine girdiği, Osmanlı Türkçesine az çok aşina olan herkesin bildiği bir gerçektir. Fakirleşmenin objektif boyutlarını nasıl saptayabiliriz?
Sözlükler bu konuda ipucu sağlayabilir. Örneğin Ferit Devellioğlu'nun Osmanlıca-Türkçe Sözlük'ü, yaklaşık 60.000 madde başlığı içermektedir. Bunlar, 20. yüzyıl başlarında kültürlü bir Türkün kelime hazinesine dahil oldukları halde bugünkü Türkçe kullanımdan hemen hemen bütünüyle düşmüş olan sözcük ve terkiplerdir. Daha eski divan edebiyatının uç örneklerine sözlükte genellikle yer verilmemiştir; örneğin Nefi'nin bir kasidesinde, bu satırların yazarının yabancısı olduğu sekiz deyimden üçünü sözlükte bulmak mümkün olmamıştır.
Ayrıca -li, -siz, -lik, -lenmek, -leşmek gibi sontakılı kelimeler ile, bayraktar, emektar gibi, Türkçe köklerden Farsça ve Arapça kurallarla türetilmiş kelimeler de sözlükte yoktur. Arapça ve Farsça dışında, örneğin Türkçe veya Rumca, İtalyanca, Slavca gibi köklerden türeyip, yazı dilinden çok konuşma diline ait olan ve bugün unutulmuş bulunan kelimelere de sözlükte rastlanmamaktadır.
Buna karşılık Ali Püsküllüoğlu'nun Öztürkçe Sözlük'ünün 1975'te yapılan dördüncü (Türk Dil Kurumu'nun hizmetlerine son verilmesinden önceki son) baskısının içerdiği kelime sayısı 4.600'dür. Bu sayıya, sabuklama, sağgörü, sağgörülü, sağgörüsüz, sağgörüsüzlük, sağın, sağistem ve benzerleri dahildir.”
Sayfa 195 - Liberus YayınlarıKitabı okudu
Mersiye
Mersiye, Aruz vezniyle yazılan bir şiir türü. Türkçeye Arapça mars̠iyya (ağıt) sözcüğünden geçmiştir. Törenlerde mersiye okuyan kişiye mersiyehan denir.
Divan edebiyatında ölen bir kimsenin yiğitliğini, cömertliğini iyiliğini, yaptıklarını övmek ve ölümünden duyulan acıyı dile getirmek için yazılan şiir türüne mersiye adı verilir. Mersiyeler genellikle mesnevi ve terkib-i bent nazım biçimlerinde yazılmıştır. Ünlü divan şairi Baki'nin Kanuni Sultan Süleyman'ın ölümü üstüne yazdığı Kanuni Mersiyesi, bu türün en güzel örneklerindendir. Divan Edebiyatı klasik çağında orta uzunlukta ve tamamı beyitlerden oluşan bir şiir iken; son evrede 8 beyitten ve bunu tamamlayan bendlerden oluşan bir yapıya dönüşmüştür. Arapça ve Farsça kelimeler çok olduğundan dili ağırdır.
Şiilik ve Alevilikte
Şiili ve Alevilikte mersiye türü Kerbela Olayı ile özdeşleşmiştir. Mersiye, Kerbela vakasını işleyen, Ehlibeyte ve On İki İmamlara bağlılığı, sevgiyi dile getiren bir şiir türüdür. Özelikle Muharrem Ay'ı boyunca söylenen ve Ehlibeyt taraftarlarının olduğu her coğrafyada ve her dilde söylenen ağıtlar bütünüdür mersiyeler. Mersiyelerde zalim olana, haksız olana bir öfke vardır. Yine mazlum olana, haklı olana bir sevgi ve sempati vardır. Mersiyeleri salt ağıt boyutuyla algılamak eksiklik olur. Mersiyeler bu noktada bilinç taşımasıdır. Aynı zamanda ne kadar da zaman geçmiş olursa olsun iyinin unutulmayacağının ve kötünün, zalimin her daim lanetleneceğinin göstergeleridir. Edebi açıdan, Ehlibeyte bağlı olanlar için bir edebi zenginliktir.
Kaynakça
[1]
"mersiye." Nişanyan Sözlük.
Dilbilim
Başvuru Kaynakları:
● 
Dünya Dilleri Atlası | 🌐 The World Atlas of Language Structures Online, wals.info
● 🌐 ScriptSource: Writing Systems, Computers and People, scriptsource.org | 
Yazı Kitabı: Tüm Yerkürenin, Tüm Zamanların Yazı Göstergeleri ve Alfabeleri
● 🌐 Interactive IPA Chart, ipachart.com
● 🌐 Nişanyan Türkçe Etimolojik Sözlük,
Otopsi: yunanca autopsia kelimesinden dilimize geçmiştir. Autós(kendi)+osseía(görme) kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur. Kendi gözüyle görme demektir.
Sayfa 666Kitabı okudu
Piyasa: İtalyanca bir kelime "meydan, çarşı, pazar yeri."
Sayfa 11 - LiberusKitabı okudu
Erkek: Eski Türkçe, hayvan ve insanın eril cinsi. Olmak, tam ve bütün olmak, yetişmek.
Sayfa 258 - LiberusKitabı okudu
İçeride geçirdiğim ilk yedi-sekiz ayda uzun yıllardan beri unutmuş olduğum - ve bundan sonra da herhalde uzun süre yakalayamayacağım- bir tempoda çalışma fırsatını buldum. Gelen giden yok, telefon yok, internet yok, ustalar yok, akşam dışarı çıkmak yok, çoluk çocuk yok, eş yok, yetişecek iş yok, sorumluluk yok... Günde net onüç-ondört saat,
Sayfa 218 - Liberus Kitap / III. ŞİRİNCE / Hapishaneden mektup / mektuptan bir kesit...Kitabı okudu