İnsan sahip olmadığı bir şeyi kaybedebilir miydi? Önce kazanması mı gerekirdi? Kazanmak ne demekti?
Sayfa 402Kitabı okuyor
“İnsanların ruhunu öldürüyorlar anne” demişti Maksim Gorki:
“İşte asıl cinayet bu, utanılacak bir cinayet...”
İnsanlar gün içinde kalabalıkları, kalabalıklarıyla ne kadar da incitiyorlar değil mi ruhumuzu?
Kalbimizi nasıl da kırabiliyorlar.
Oysa platon şu nasihatte bulunur:
“Nazik olun. Çünkü karşılaştığınız herkes farkında olmadığınız zorluklarla boğuşuyor…”
Dikkat ediyor muyuz buna, anlamaya çalışıyor muyuz insanları yargılamadan önce?
Pessoa:
“Kimseyle alay etme, kimseyi küçük görme.
Kalbinin en ücra köşesinde bile yapma bunu. İnsan yaşamı alaya alınmayacak kadar hüzünlü ve ciddidir.”
Dua üzerine
Sonunda gururunun en üst noktasından aşağı düştü, Tanrı’ya değil insanlara yalvarıyordu henüz; Tanrı son çaredir. Önce Tanrı’dan yardım dilemesi gereken bir zavallı, tüm diğer umutlarını yitirdikten sonra ondan medet umma noktasına gelir ancak.
Artık insanlardan beklediği hiçbir şey kalmamıştı. O zaman, daha önce bunun bir gün olacağını söylediğimiz gibi, Tanrı’ya yöneldi.
Yazgının bellerini büktüğü zavallıların medet umduğu, yeryüzünde yaygın tüm dindarca düşünceler içini rahatlattı; annesinin kendisine öğrettiği duaları anımsadı ve bunlarda daha önce hiç bilmediği anlamlar buldu; çünkü mutlu bir insan için dua, acının gelip de mutsuz insana Tanrı’yla konuşurken kullanacağı bu soylu dili açıklayacağı güne kadar, tekdüze ve anlamdan yoksun bir birikim gibi gelir.
Bu nedenle coşkuyla değil öfkeyle dua etti. Yüksek sesle dua ederken artık sözlerinden korkmuyordu; bir tür esrime içine düşüyordu; ağzından çıkan her sözde Tanrı’nın ortaya çıktığını görüyordu; basit ve mahvolmuş hayatının tüm eylemlerini, ulu Tanrı’nın iradesine bağlıyor, bunlardan kendine dersler, yerine getirmesi gereken görevler çıkarıyordu ve her duanın sonunda, insanların çoğu zaman Tanrı yerine insanlara başvurmanın yolunu buldukları çıkarcı arzuyu dile getiriyordu: Bize karşı günah işleyenleri affettiğimiz gibi siz de bizim günahlarımızı affediniz.
Sokrates Öncesi ve SonrasıFrancis MacDonald Cornford · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2015865 okunma