Çocukken okumak üzerine
Çocukken okumak neye benzer? Böyle bir okumanın, geri dönebileceğimiz -doludizgin, . aç, sürükleyici- bir yönü var mı? Çocukluğumda okurken anlamak için yanar tutuşurdum. Çocukken nasıl okuduğumuza dair yetişkin zihnimizde canlanan anılar genellikle nostaljinin etkisiyle silikleşir ama benim çocukken kitaplara duyduğum gereksinim güçlü ve önüne geçilmezdi, köstek olunduğunda tepemin tası atardı. Ailemiz kalabalıktı ve okumak, üç kardeşle yaşamanın getirdiği hafif tertip tımarhaneyi andıran şamatacı panoptikon ortamında bir mahremiyet alanı yaratı yordu: Arabayla ailece yaptığımız yolculuklar aslında nerede olduğumu hiç kimsenin bilmediği yegane zamandı. Hobbitlerle birlikte karanlık dehlizlerde sürünür, üstüme doğru gelen trenin önünde dururken iç eteğimden yırttığım kırmızı bayrağı sallardım.
Sayfa 13 - Domingo
.
Avantajlarını açıkça görmedikçe, erkeklerin size hizmet etmek için küçük parmaklarını hareket ettireceklerini hayal etmeyin. İnsan doğası mevcut malzemelerden yapılmışken, insanlar bunu asla yapmadı ve asla yapmayacak.
.
.
.
Panoptikon
Yönetenler sürprizlerden hoşlanmazlar. Yirminci yüzyıl insanı için sürpriz öğesi hızla ortadan kalkmaktadır. Sürprizler, yöneteni şok eder. Sürprizler hem bizim planlarımızı hem de onların planlarını bozar. Sürprizler, amaçların ve hedeflerin önünde duran birer engeldir. Düzen, önümüzdeki yıl neye kaç para harcayacağımızı, kimin, nerede, ne kadar süre tatil yapacağını, hatta tatildeyken kaç kişinin boşanmak için avukat hizmeti talep edeceğini bilir. Pazar araştırmacıları, psikologlar, sosyologlar, hakkımızda topladıkları bilgiler ışığında insan davranış ve amaçlarını anlayıp bunları önceden kestirmeye çalışırlar. Sonra da toplum mühendisliğinin ve kamuoyu yönetiminin çeşitli yöntemleriyle insan davranışlarını denetlemeye ve etkilemeye çalışırlar. Belirli bir davranış kalıbı saptayıp tipik bir davranış biçimini öngördükten sonra, bundan yarar sağlayabilmek için o davranışı güçlendirmeye uğraşırlar. Çikolatadan tavaya, prezervatiften mayoya kadar akla gelebilecek her şeyin üretimi, düzenin bize empoze ettiği, önceden kestirilebilir davranışlara dayandırılır. Bir zamanlar son derece yaratıcı sayılan davranış tiplerimiz bile önceden kestirilebiliyor artık. Örneğin, suçlarımız öylesine sıradan, şaşırtıcı olmaktan öylesine uzak, plan, hedef ve yöntem bakımından öylesine kolay tahmin edilir hale gelmiştir ki, polis, hangi türden suç işleneceğini ve bunları önlemek için hangi donanımlara ihtiyaç duyacağını yıllar öncesinden bilmektedir.
“Günümüzde yerkürenin bütünü bir panoptikon durumuna doğru gelişme gösteriyor. Panoptikonun dışı diye bir şey mevcut değil. Bir topyekûnlük söz konusu. İçerisini dışarıdan ayıran bir duvar yok. Kendilerini özgürlük alanları olarak sunan Google ve sosyal ağlar panoptik biçimlere bürünüyorlar. Bugün gözetleme, genelde sanıldığı şekliyle *özgürlüğe saldırı* şeklinde gerçekleşmiyor. İnsanlar kendilerini daha ziyade gönüllü olarak teslim ediyor panoptik bakışa. Kendilerini soyarak ve teşhir ederek dijital panoptikonun oluşuna bilerek katkıda bulunuyorlar. Dijital panoptikondaki mahkûm aynı zamanda hem kurban hem faildir. Özgürlüğün diyalektiği işte budur. Özgürlüğün kontrol olduğu ortaya çıkıyor.”
Sayfa 72 - MetisKitabı okudu
Dijital Panoptikon sakinlerinin kendilerini gönüllü olarak sergilenmesinden yararlanır.
Sayfa 47Kitabı okudu
Neoliberal rejimde iktidar da olumlu bir biçim alır. Akıllı hale gelir. Disipline edici iktidarın aksine akıllı iktidar acı vermez. İktidar acıyla bağlantısını tümden koparmıştır. Hiçbir baskıya gerek duymaz. Tabiiyet, kendini optimize etme ve kendini gerçekleştirme şeklinde ortaya çıkar. Akıllı iktidar ayartıcı ve müsamahakar bir şekilde iş görür. Kendini özgürlük olarak gösterdiğinden baskıcı disiplin iktidarından daha görünmezdir. Gözetim de
akıllı bir şekle bürünür. Sürekli olarak ihtiyaçlarımızı, dileklerimizi, tercihlerimizi bildirmemiz ve hayatımızı anlatmamız talep
edilir. Tam iletişim, tam gözetim, pornografik soyunma ve panoptikon tarzı gözetleme bütünleşir. Özgürlük ve gözetim birbirinden ayırt edilemez hale gelir.
Sayfa 22Kitabı okudu
İnsanları bir türlü anlayamıyorum; her zaman izlenmek, göze çarpmak istiyorlar. İnternete fotoğraflarını yükleyip hoşlanmadıkları insanların onlara bakmalarına müsaade ediyorlar! Hiç tanışmadıkları insanların da bakmalarına izin veriyorlar ve olduklarından daha ışıltılı görünmeye çalışıyorlar.
eğer insanlar cezalandırılmaları amacıyla bir işte çalıştırılacaklarsa, onlara verilecek olan iş bir şekilde onların sevmediği bir iş olmalıdır.
Meslek Seçimi Serbest OlmalıKitabı okudu
müteahhitlerin bir grup işe yaramaz insan olduğunu ve neden onların bize kazık atması gerektiğini ileri süreceksiniz belki de, ya da en azından siz böyle düşünmeseniz de bunu savunan yeterince insan olacaktır.
Gözetim-Evleri- Ekonomi-Sözleşme-PlanKitabı okudu
tecrit doğası gereği ıslah etme amacına hizmet eder, kabullenilmesi de direnilmesi kadar zordur.
Gözetim-Evi—NezaretKitabı okudu
o kadar beğenilen İngiltere hukukunun ve onun en beğenilen bölümlerinden birinin, suçlular üzerinde değil de en gözde yargıçlar sınıfı üzerinde çalışmak için hangi araçlara sahip olduğunu ve bundan nasıl yararlandığını düşünün. İşte bu ölümdür ve sıradan bir ölüm değil, uzun süren işkencenin nihai sonucu olarak yavaş bir ölüm. Ve hukukun hak ettiği düşünülen diğer kusurları ne olursa olsun, böyle bir durumda zalimlik suçlamasıyla karşı karşıya kaldığı ne zaman görüldü?
Gözetim-Evi—NezaretKitabı okudu
Mahkûmiyetten önce olduğu kadar sonra da, özellikle içinde bulundukları durumun umutsuzluğu yüzünden firar etmeye teşebbüs edenlerin durumu anlaşılabilir, gözetim-evi, firarlara karşı ve özellikle de her türden suçlu için, belki de şimdiye kadar pratikten çok planlamayla ulaştığımız bir güvenlik düzeyi sağlayacaktır.
Gözetim-Evi—NezaretKitabı okudu
Uygulanabilirliği zor
Gözetmen ya da gardiyanın ailesinin de güvenilir olması gerekir, güvenilir olduğu sürece, bu ani denetleyiciler müfettişler, görevliler, milletvekilleri olacaktır, güvenilmez olduğunda ise bu kişiler tanıklar ve de yargıçlar olacaktır. Ama ziyaretçiler oradadır, onları o yöne çeken dürtü tamamen önemsizdir; bu dürtü, ziyaretçilerin arkadaşlarının ve akrabalarının hapiste olmaları nedeniyle tükenen umutları yüzünden oluşan kaygılarını azaltmak ya da sadece genel meraklarını gidermek de olsa, bir kurumda farklı durumlarda insana ilginç gelen şey doğal olarak onları heyecanlandıracaktır.
Planın AvantajlarıKitabı okudu