"Artık keşfetmişti. Sanki güneş bir bulutun arkasından çıkıvermiş, ilkin bir fundalığı, sonra bir ötekini, evin damını ve nihayet bütün peyzaj aydınlatmıştı."
Sayfa 269Kitabı okudu
Piyasa koşullarının çizdiği resim ve içindeki düşsel peyzaj...
Günümüz Türk peyzajında gözlemlenen bir başka tersine çevirme, doğrudan doğruya nesnenin kendine yönelik. İdealleştirmeyi seçen ressam çevre kirlenmesini boşluyor. Kıyıdaki ve denizdeki sanayi atıklarına hiç yer vermiyor tuval. Peyzaj, reel yaşamımızın her türlü sıkıntısını ve çirkinliğini dışlatıyor kısaca. Düşsel bir doğaya çağırıyor bizi resim. Gerçekliğin aşılmış olduğunu imlemek istiyor. Ama bu aşmayı onaylayanlar, hem doğaya gönüllerince sahip olabilenler, hem de o resimleri satın alabilenler. Resmi bir an seyredebilenler ise, güzelliğin, kendilerinden esirgenmiş o yaşamı gerçekten istemelerine engel olduğunu kavrayamadan, sanatcının tekniğine duydukları hayranlığı belirtiyorlar sadece. Daha önceki kimi yazılarımda da özellikle vurguladım: Bir kaçı dışında, hiçbir ressamın isteği değil bu." Bilinçli bir seçim değil. Ne var ki, günümüzde sanatsal iletişim/bildirişimin gerçeği bunlar. Çünkü öteki sanatçılar gibi ressam da, A. Moles'i izleyerek söylersem, son kertede "kendi eyleminin sonuçlarından ziyade, sosyo-kültürel çerçevedeki büyük olaylar tarafından koşullandırılmaktadır.'"
Sayfa 125 - İşKitabı okudu
“İster figür, ister peyzaj olsun, resimde hüzün duygusu gibi bir şeyi değil de, derin bir acıyı dile getirmek istiyorum. Çoğu insanların gözünde neyim ben -değersizin biri ya da tuhaf, aykırı, hoşa gitmeyen bir adam- toplumda kendine bir yer bulamamış, yer bulamayacak bir yaratık, yani hiçten de daha aşağı bir şey. ben de inadına böyle değersiz, böyle aykırı bir adamın gönlünde neler bulunduğunu göstermek istiyorum eserimle.”
Sayfa 34
"...Constable, şöyle der: "Resim sanatı bir bilimdir, doğanın yasalarını konu alan bir araştırmadır ve resim sanatı alanında böyle çalışılması gerekir. O halde neden peyzaj resmi sanatına doğa felsefesinin bir dalı olarak bakılmasın ve tek tek resimler de bilimsel deney sayılmasın?"
Constable'ın "doğa felsefesi" diye adlandırdığına biz bugün fizik diyoruz..."
Sayfa 29
Her zamanki gibi, sergideki tabloları ironik bir üslupla tasvir eder. "Ah! Zor bir gün oldu; Bertin'in öğrencisi olan ve birçok hükümet tarafından madalyalara, nişanlara boğulmuş peyzaj ressamı Joseph Vincent'la birlikte, Capucines Bulvarı'ndaki birinci sergiye gitme riskine girdim," diye yazar ve ardından Renoir'ın
PEYZAJ I
Gökyüzüne ağaç desen türkülerinde,
Ağaca gökyüzü,
Bir şey değişmiş olmaz
Pencereden baktığın zaman.
Ne kuşlar şaşırır dallarını,
Ne yıldızları koparmak mümkün olur.
Eksilmez etrafta yeşillik;
Bu kubbenin maviliği devam eder.
