Eşsiz bir kitap olduğunu söyleyerek incelemeye başlamak istedim. Muhtemelen inceleme değil övgü yazısına yakın bir şey ortaya çıkacak. Basara çok oyunbaz, inceliklerle dolu bir roman tasarlamış. Pynchon ve Pratchett oturup bir roman tasarlasa buna benzerdi. Batı Avrupa’dan çıksa tüm dünyada olay yaratırdı. Daha önce bu yorumu Hazar Sözlüğü için yapmıştım. Bana Balkanlarda keşfedilmeyi bekleyen muhteşem kitaplar olduğunu düşündürdü.
Bisikletçi Kumpası, gizli cemiyetler üzerine bir hiciv. Eco’nun Foucault Sarkacı’nda 900 sayfada yapmaya çalıştığını 300 sayfada ve çok daha başarılı bir şekilde yapıyor. Masonik gruplar, kültler insanların çokça ilgisini çeken oluşumlar. Mizahi bir şekilde Gülhaçlıları, Gülhaç Bisikletlilerine çeviriyor yazar. Zaten aynı zevkleri paylaşmak, aynı ekonomik zeminde bulunmak gibi çeşitli örgütlenmelerimiz var hayatımızda da. Neden bunlar bisikletli olmasın ki? İnternette ufak bir gezinti yaptığımızda komplo teorilerinin bir din gibi insanın amaçsızlığına çare olarak görüldüğünü biz de fark edebiliriz. Birçok tanıdık ismi de cemiyet listesinde veriyor, baya komik bulduğum listelerdi.
Kitap, örgüt tanıtıldıktan sonra roman biçeminden sıyrılıyor. Şiirler, haber küpürleri, hatta kayıp bir Sherlock Holmes öyküleriyle devam ediyor. Holmes öyküsü nefisti. Olay örgüsü çözüldüğü için kitabın ikinci yarısı sevilmeyip, anlaşılmadığı söylenmiş. Buna bir katalog olarak bakmamız gerekiyor bence. Lineer kurgulardan farklı okursak inanılmaz bir deneyim sunacaktır.
