Fransa Burjuva İnkılabı..Öyle önemli ve bilinmesi gereken tarihi olaydır ki..Bu tarihi olayı mahiyeti ile bilmeden modern demokrasi cumhuriyetlerini anlamak ve anlatmak gayreti, bilgiyi boşluğa asmaya benzer. Kafkasya'nın güneyinde 19.yüzyılın sonlarında ve 20.yüzyılın başlangıcında cereyan eden tarihi hadiselerin Fransa Burjuva İnkılabı ile ne
O zamanlar İstanbul'da mülteci bulunan Resulzade Mehmed Emin Bey yazdığı mektuplar ve gönderdiği yeni türkçü neşriyat vasıtasıyla bu fırkanın [Müsavat'ın] ideolojisinde pek mühim ve esaslı tesir yapar; "ümmetçilikten" "milliyetçiliğe", "islamcılıktan" "türkçülüğe" geçişine sebep olur. Harbiumumiden evvel Bakü'ye dönen Resulzade Mehmed Emin Bey bu fırkanın başına geçerek bir çok yazılarla bu fırkanın türkçü ve istiklalcı ideolojisini ve inkilabcı taktikini sureti kat'iyede tespit eder ve bu ideolojiyi "Açık Söz" gazetesi vasıtasıyla neşr ve tamime, efkarı umumiyeyi bu yolda terbiyeye başlar.
Sayfa 2 - Azerbaycan Kültür Derneği / AnkaraKitabı okudu
Kitabı ne kadar beğendiğimi bir kenara bırakarak içerikle alakalı hislerimi yazacağım.
Türk milli karakterinin temsili gibidir Elçibey. Durmaz, sapmaz, yıkılmaz, dönmez. Her düştüğünde daha güçlü ayağa kalkmış, asla gittiği yoldan dönmemiş ve bu yolda ömrünü çürütmüştür. Azerbaycan'ın bugünkü refahını sağlamak için büyük ihtilaller yapmış, 1 yıllık iktidarında 20 yıllık devlet işi bitirmiş, inkılaplarla Azerbaycan'ı zenginleştirmiştir. Onlara kendi dillerinde konuşma imkanı vermiş, Rus ordularını ülkeden çıkartmıştır.
Demokratik adamdır vesselam. Her şeyin incesini bilir, dinler, anlar öyle konuşurmuş. Herkesin gönlünde taht kurmuş olan bu yüce insan biz Türk milliyetçilerinin gözünde Başbuğ sıfatına layıktır. Çünkü zayıf bedenine karşın bir milleti komuta edecek yüreğe sahiptir. Rus emperyalizmine, İran baskına karşılık vatanını asilce savunmuştur.
''Ne Mutlu Türküm Diyene! Men Atatürk'ün askeriyem'' der de eziyetler görür, işkencelere maruz kalır yine de vatan için, Turan için diyerek tekrar başlar. İşte bu adamın önünde eğilmeli. İşte bu insana saygı duyulmalı. Baştan aşağı Türk, baştan aşağı Orta Asya'dır Ebulfez Elçibey. Mekanı uçmağ, ruhu şad olsun. Bir gün Tanrı Dağı'na anıtını dikecek, bütün Türk devletlerine ''Milli Lider Elbulfez Elçibey'i'' tanıtacağız.
Enver Paşa'ların, Mustafa Kemal'lerin, Mehmed Emin Resulzade'lerin, Nihal Atsız'ların, Zeki Velidi Togan'ların Elçibey'lerin yeri doldurulamadı, doldurulamaz.
Mehmed Emin Resulzâde başkanlığında 28 Mayıs 1918’de Azerbaycan Demokrat
Cumhuriyeti ilân edildi. Böylece tarihte ilk defa Azerbaycan adıyla bir Türk devleti kurulmuş oldu.