Zeki Velidi Togan
Kendi medeniyetimizin büyün safhalarını Türkçe olarak milletimize orta ve yüksek tahsil talabelerine ve yabancı dilden bütün dünyaya yazıp göstermek bize düşen en büyük bir vazifedir. 1948'de İstanbul Üniversitesinde konferanslar veren meşhur alim Tonybee'ye eserlerine Türk kültüründen bahsetmeyip alarak yabancı kültürlerin Türkler üzerindeki tesirlerinden bahsetmiş olduğu kendisine söyendiği vakit, kendisi eserlerini türlü milletlerin kendi kültürlerine dair Avrupa dillerinde yazıp neşrettikleri kitaplardan ancak yazmakta olduğunu, bir tek insan için bütün kültürler hakkında bizzat tetkikatta bulunmasının imkansızlığını, Yugoslav, Rumen ve Bulgarların böyle eserleri yazıp yayınladıkları halde Türklerin bunu bugüne kadar yapmamış olduklarını söylemiştir. Türkiye'deki Türk Dünyası, S 129
Epey ülke gördüğüm ve epey kitap okuduğum bir ömrün sonunda, Rumen köylüsünün haklı olduğu sonucuna vardım. O hiçbir şeye inanmayan; insanın mahvolmuş olduğunu, yapacak bir şey kalmadığını düşünen ve kendini tarih tarafından ezilmiş hisseden köylünün...
O kurbanlık ideolojisi, bugün benim de anlayışım oldu, tarih felsefem oldu. Gerçekten, bütün entelektüel birikimim hiçbir işe yaramadı.
Sayfa 17Kitabı okudu
BİR GRAM TALİH ,BİR ARABA DOLUSU AKILDAN İYİDİR.
İki adam bir kır yolunda ilerliyormuş. Birinde ‘bir ton bilgelik’ , öbüründeyse ‘bir gramcık talih varmış. İki köy arasındayken gece bastırınca , yıldızların altında uyumaya karar vermişler. ‘bir gramcık talihi’ olan ,öyle uzun boylu düşünmeden , kebesini başına çekip yolun ortalık yerine atmış kendini . ‘Bir ton aklı ‘ olansa: Geceleyin buradan bir araba geçip beni ezebilir diye düşünmüş. Ve gidip yolun kıyısındaki tarlaya , otların arasına devrilmiş. Gece geç vakit , iki atlı bir fayton geçmiş. Hayvanlar yolun ortasındaki kara gölgeyi görünce ürkmüş ,yana kaçmış ve tarlada yatanı ezmişler. Bu yüzden ,Rumen atasözü: ‘ Bir gram talih ,bir araba dolusu akıldan iyidir’ der.
