Hapishanede Şarik Adlı köpeğimiz vardı.
Ölüler Evinden Anılar
Gene de ben hapishanedeyken bir Rastlantı olarak birkaç hayvanımız vardı. Gnedko'dan başka, köpeklerimiz, kazła mımız, Vaska adında da bir tekemiz olmuştu; bir süre aramızda bir kartal bile yaşadı.
Hapishane köpeği olarak, önce de söylediğim gibi, Şarik adlı köpeğimiz vardı; zeki, iyi huylu bir hayvandı, onunla iyice
Ölüler Evinden Anılar sayfa 101.102
Temelde Mutsuz Sevgi
Dünyada mutsuz sevgi üstüne çok şey söylenmiştir. Bu terimin ne anlama geldiğini herkes bilir: Sevenlerin birbirine kavuşamaması.
Ve bunun sebepleri de bir sürü sebep olabilir. Mutsuz sevginin başka bir çeşidi daha vardır: Bizim sözünü ettiğimiz, tam bir dünyevi benzeri bulunmayan, ama yine de bir an için üstünkörü konuşacak olursak, dünyevi bir ortamda hayal edebileceğimiz sevgi.
Bu mutsuzluk sevenlerin birbirine kavuşamamasının sonucu değil, birbirini anlayamamasının sonucudur. Bu kederse gerçekten insanların sözünü ettiği kederden sonsuz ölçüde daha derindir, zira bu mutsuzluk yalnızca dışsal ve geçici olanı etkileyen ve yüce gönüllüler için sevenlerin birbirine zaman içinde kavuşamamaları üstüne bir tür jestten başka bir şey olmayan diğer mutsuzluğun aksine, sevginin yüreğini hedef alır ve ebediyet adına yara açar.
Bu sonsuz ölçüde daha derin keder asıl olarak üstün kişiyle özdeşleştirilir; zira aynı zamanda yanlış anlamayı da anlayan yalnızca odur.
Sayfa 20 - Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okuyor
Benim fikrimce aşk diye ayrı, mücerret! bir mefhum yoktu. İnsanlar arasında çeşit çeşit kendini gösteren bütün sevgiler, sempatiler bir nevi aşktı. Yalnız yerine göre isim ve şekil değiştiriyorlardı. Kadınla erkek arasındaki sevgiye hakiki ismini vermemek bir nevi kendimizi aldatmaktan başka bir şey değildi.
O zaman Maria şahadet parmağını sallayarak gülüyor:
-Hayır dostum, hayır! diyordu. Aşkın hiç de sizin söylediğiniz basit sempati veya bazen derin olabilen sevgi değildir. O büsbütün başka, bizim tahlil edemediğımız öyle bir histir ki, nereden geldiğini bilmediğimiz gibi, günün birinde nereye kaçıp gittiğini de bilmeyiz. Halbuki arkadaşlık devamlıdır ve anlaşmaya bağlıdır. Nasıl başladığını gösterebilir ve bozulursa bunun sebeplerini tahlil edebiliriz. Aşka girmeyen şeyse tahlildir. Sonra düşünün, dünyada hepimizin hoşlandığımız birçok kimseler, mesela benim hakikaten sevdiğim birçok dostlarım vardır. (Muhterem Beyefendinin bunların en başında geldiğini söyleyebilirim.) Şimdi ben bütün bu insanlara âşık mıyım?
Ben fikrimde ısrar ederek:
Evet, demiştim. En çok sevdiğinize hakikaten ve diğerlerine birer parça âşıksınız !
Sayfa 107Kitabı okudu
"Spinoza'nın Goethe'yi çok etkileyen o sözünü hatırla: 'Tanrı'yı gerçekten seven birisi karşılığında Tanrı'nın kendisini sevmesini beklemez.' Tanrı'yı karşılığında onun da bizi sevmesini bekleyerek sevmekle ahmaklık ettiğimizi söylüyor. Spinoza'nın Tanrı'sı duygusal bir varlık değil. Tanrı'yı seversek karşılığında sevgi almayız, ama başka bir iyilik alırız."
"Nedir o başka bir iyilik?",
"Spinoza'nın en yüksek kutsanmışlık hali dediği şey -Amor dei intellectualis.
Sayfa 368
"Bir çok duygumuz vardır ve bizler sonunda anahtarın çok basit olduğunu anlayacağız.
Bu anahtar yargısız, koşulsuz sevgidir. Eğer bir şey karmaşık gibi görünüyorsa, bu, SEVGİ değildir; başka bir şeydir."
"Evet, evladım, ben de seni severim. Tanrı da biliyor ya istemediğim halde severim. Ben haktan başka bir şey düşünmemeliyim. İçimde kimseye karşı ne kin bulunmalı ne de sevgi. Meslekte çok zorluklar çekeceksin. Yabancı insanları kızdıran bir yanın var senin. Kıskançlıkla iftira hiçbir zaman peşini bırakmayacak. Kaderin seni nereye götürürse götürsün, hiçbir zaman arkadaşların kin duymadan yüzüne bakamayacaklar. Seni seviyor gibi göründükleri zaman bile bu kinlerini açığa vurmaktan çekinmeyeceklerdir. Bunun bir tek çaresi var: Kendini beğenmenin cezasını sana, başkalarının nefretini senin üzerine çekerek veren Tanrı'ya sığınmak. Her yaptığın iş temiz olsun. Senin için tek kurtuluş çaresi budur. Gerçeğe dört elle sanlırsan eninde sonunda düşmanların yaptıklarından utandıklarıyla kalacaklardır."
