G E R E K
GAZEL
1 Yandurdi derdün bağrumi; senden banâ dermân gerek,
Gerçi bu yolda âşikın cân ü dili sûzân gerek..
2 Düşdüm yine işk odina; biryân yürek, giryân gözüm.
Her kim ki düşdi işkune biryân ü hem giryân gerek.
3 Her kim vücûdı şehrini gördi vü girdi şübhesüz,
Yargu anundur oy melik, ol sâhib-i dîvân gerek.
4 Sun sâkıyâ ke'sen rahîk, çal mutribâ işkan refîk;
Kim mest olan bù bâdeden hayrân u hem galtân gerek.
5 Ben kul olânın kûliyam, altun olânın pûlıyam;
Her kim bu yolda kuldurur, âlemde ol sultân gerek.
6 "Kalû: Belâ" da cân sanâ itmişdi ikrâr ey sanem;
Şimdi arâmuzda bizim ol ahd ilen peymân gerek..
7 Esfelden uş gönlüm kuşı vakt oldi pervâz eyleye;
Simurğ-i Kaf'ı ko, banâ Arş üstine cevlân gerek.
8 Göster cemâlün bir kezin, tâ kim Nesimi cân vire;
Çün İyd-i Ekberdür yüzün bin cân anâ kurbân gerek.
Sayfa 112Kitabı okudu
10 Şol ümri kim visâl ile giçmez Nesîm î' nin,
Giçmiş hevâ vü herzeye bâd-i hevâ direm.
10) Nesîmî'nin yâra kavuşmuş olma hazz' içinde geçmiyen ömrüne, saçma istek, değersiz lâkırdı ile boşu boşuna geçirilmiş derim.
Sayfa 134Kitabı okudu
DÜŞMÜŞEM
GAZEL
1 Yüzün güninde ey kamer, envâra düşmüşem;
"Ânestü nâren" olmuşam, ol nâra düşmüşem.
2 Dârü-'s-Selâm-i husnüne, ey Cennet'in güli!
Düşdüm ezelde, gör ki ne gül-zâra düşmüşem.
Sayfa 150Kitabı okudu
GAZEL
1 Bu turfe şem'i gör âhar asel dudâğından;
Aceb ki münfail olmaz güneş yanâğından.
2 Benefşe, zülfine bâtil teşebbüh eyler imiş;
Sabâ, çıhar bu hayâlî anın dimâğından.
3 Hemişe serv-i sehînin budâğı bî-ber olur,
Meger bu serv ki sûsen biter budâğından.
4 Zemâne, zülf ü ruhınden belâya saldı beni;
Hem ol zemân ki seçildî karâsı âğından.
5 Garîk-i bahr-i gam itdi benî bu şîve ilen,
Gelür teferrüc ider her zemân kırâğından.
6 Eger ayâğına düşmek mecâlüm ola idi,
Dahî götürmez idüm bâşumi ayâğından.
7 Zemâne çeşm ü çerâğı Nesîmi yârundur;
Getür çerâğuni, yandur anım çerâğından!
Sayfa 179Kitabı okudu
Ey Nesîmî âkibet vârur yele,
Bî-vefâ îlen yinen nân ü nemek.
Ey Nesimi, vefâsızla yenen tuz ekmek, sonunda savrulur, gider. ("Tuz - ekmek yemek" : "Arkadaşlık etmek" yerinde kullanılan bir deyimdir. "Tuz - ekmek hakkı tanımamak" da "nan-körlük etmek" demektir. Bu deyim Farsçada da “Hakk-i nân ü nemek" sûretinde geçer.) -
Sayfa 110Kitabı okudu
Düşdüm yine aşk odına; biryân yürek, giryân
Her kim ki düşdi işkune biryân-ü hem giryân
gözüm gerek...
SÖYLE NESÎMÎ SÖYLE
3 Adet budurur kim dili dil-dâra virürler;
Gitdi elümüzden dil ü dil-dâr bulunmaz.
4 Anca kişiler da'vi-i İslâm ider, ammâ,
Tek arada bir haç ile zünnâr bulunmaz.
( TÜRKİYE TÜRKÇESİ )
3) Töre budur ki gönlü, gönlü elden alana verirler; gel gör ki gönül, elimizden gitti, gönlü elden alansa ele geçmez.
4) Ne kadar kişiler İslâm dâvâsı güderlerse de başkalarından- tek farkları arada bir haçla zünnârın bulunmamasıdır.
Sayfa 357Kitabı okudu
"Yâ Rab ne sihr ider şu perî-şekl ü şîve kim,
Zencîr-i ca'd-i zülfine dîvâneyem yine?"
D E M İ Ş E M
GAZEL (Seçme beytler)
1 Dil-berin leblerine Çeşme-i Hayvân dimişem;
Ma'din-i rûha aceb ben ne içün cân dimişem?
2 Hacil oldum bu sebebden ki nigârın yüzine,
İrem'in gül-şeni vü Ravza-i Rizvân dimişem.
Sayfa 164Kitabı okudu
İ Ç İ N D E
GAZEL (Seşme beytler)
1 Bu ne ber-güzîde cândur ki gezer bu cân içinde!
Bu ne kıymetî güherdür ki biter bu kân içinde!
2 Seni kimdür Âdem-oğlı diyen Allah Allah Allâh?
Bu sifetde kim görüpdür beşerî cihân içinde?
3 Seni benden ey nigârum nice âyıra zemâne?
Ki gözümle görmişem ben seni her mekân içinde.
4 Yine ney figana geldi, cigerî dutuşdı, yandı;
Neye uğradı ne gördi bu tehî miyân içinde?
5 Dilerem zemân zemân kim seni çâhayım cihâna: Niçe bir yanâ bu şem'in cigerî duhân içinde
6 Bu derin maâniyî gör ki beyân ider Nesîmî;
Felekin dilî dutuldı bu ulû beyân içinde
Sayfa 80Kitabı okudu