Tanrısız ruh, özgür olmak bir yana, var bile olamaz. Ruh ancak tanrıyla var ve özgür olur. Tanrısız ruh ışıksız lambadır. Işıksız lambayı ise işlevsizdir. Oysa özgürlük işlevde belirir.
Gerçek söylenmedikçe sanki yok olacaktır. Susuldukça realitenin şahlanacağını, örtülen ateşin güçlenmesi gibi gittikçe içten içe gelişeceğini, kabaracağını unuturlar.
Çile Hz Musa'nın Sina'da çektiği çileden, Hz Peygamber'in Hira'da çektiği çileye kadar bütün çileler, peygamber olmadan önce çekilen peygamber olduktan sonra çekilenlere değin çileler, bu özleyişin verdiği sabırla katlanılan ruh gelişmeleridir.