Bahtsızlığa çare Tanrı sevgisi mi?
Hacmi oldukça küçük olan bu kitap toplam 82 sayfa ve Simon Weil’e ait kısım 68 sayfa. Kitap Ketebe Yayınları’nın Minyatür serisinden çıkmış. Kitabın ölçüsü küçük, fontları büyük ve espasları fazla. Bu haliyle Weil’e ait bölüm yaklaşık 30 sayfa kadardır.
Kitap iki kısımdan oluşuyor. Birinci bölüm: Tanrı Sevgisi ve Bahtsızlık adını taşıyor. Weil burada bahtsızlığı açıklamaya başlıyor ve bahtsızlığın fiziksel ıstırap ve düşünceyle ile ilişkisini inceliyor. Bu kısımda kendince kötülük problemine cevap veriyor. Bunun bir mekanik zorunluluk olduğunu ve bu mekanizmanın da Tanrı tarafından kör olarak irade edildiğini savunuyor. Bahtsızlığın insanda Tanrısızlığa sebep olabileceğini de belirtiyor. Her türlü acıya rağmen Tanrıya itaati savunuyor. Bu savunuyu yaparken de Hristiyan ilahiyatına atıf yapıyor.
İkinci bölüm, dostluk üzerine. Konuya, bağlanmanın olası nedenleri üzerine açıklama yaparak başlıyor ve nihayetinde dostluğun olmazsa olmaz şartının eşitlik olduğunu vurguluyor.
Weil’in yazdıkları dışında kitaba “Simone Weil hakkında Tanıklıklar” isimli bir bölüm eklenmiş. Burada beş farklı yazarın, Weil hakkında düşüncelerini içeren kısa yazılar var. Okuması keyifli.
Simone Weil düşüncesinin en başat sı nıflandırması; ahlak ve siyaset ilişkisinin hala sorgu lanır olduğu başka bir tecrübi alanda yatmaktadır. İşte bu tecrübenin bir ismi vardır: "mutsuzluk", "takdire şayan, Cahiers kitabında yer alan ve başka dillere ter cümesini bulamayacağımız o kelime." Mutsuzluk, acı ve ıstırapla koşut bir şekilde anılacak olsa da şüphe siz onlardan çok daha fazlasıdır. "Mutsuzluk apayn bir şeydir acının sathında. O, basit acılardan beridir. Mutsuzluk ruhu kuşatır ve onu kendi mührüyle en derininden damgalar. Bıraktığı bu iz köleliğin müh ründendir." Bizi hayata bağlayan cümle nedenin yok olduğu, kendimizi köksüz ve takatsiz hissettiğimiz bu hal, yoksunluğun en şamil halidir. Bu, Tann tarafın dan tamamen terk edilmiş olma hissinin karanlık ve budala bilincidir.
Bununla birlikte, Weil'da yalnızca mistik ve aşkın bir deneyim yaşanmaz, aynı zamanda kategorik ola rak felsefi alana tekabül eden deneyim de görünür dür. "İnsani bir hayatın en büyük gizemi çekilen acı lar değil, mutsuzluktur." Simone Weil'a göre; eğer ki düşünceler sebatkar ve karşı konulmaz bir tefekkür ile tanımlanıyorlarsa, ona ulaşmak namümkün olsa dahi, mutsuzluk bu imkansızlığın ta kendisidir. Bu bağlamda, Simone Weil felsefesinin, Epikür felsefe sinin simetrik bir karşıtı olarak görebiliriz: Epikür için, insan; acıları inkıtaa uğradığı vakit insan olur, Weil ise tam tersine insanı bütün heva ve hevesin yok olduğu biricik andan itibaren başlatır.
Açık bir beyanname
Hacmi oldukça kısa bir kitap. Yer yer geri dönüp anlamaya çalıştığım yerler de oldu. Çeviri iyi görünüyor. Yazar pek çok konuya peş peşe değinmiş.
Öncelikle insanda neyin kutsal olduğu sorusuna cevap arıyor. Sonrasında toplum ve birey ilişkisi üzerinde duruyor. Hak ve imtiyaz kavramlarını inceleyip, Bedbahtların ya da bahtsızların sessizliği ile ilgili açıklamalar yapıyor. Bedbahtlar hakkında iç sızlatan kelimeler seçip adalet kavramına yer veriyor ve cezanın işlevi üzerine fikirlerini belirtiyor. İyiliğin etkisi hakkında yaptığı açıklamaların ardından adaletin kurumsallaşmasını öneren paragrafla bu bölümü nihayetlendiriyor. Bu kısmı okurken onun yaşadığı darboğazı hissediyorsunuz ve yer yer Tanrıya da sığınan ama kelimelerini özenle seçmiş bir kadınla karşılaşıyorsunuz.
İnsana karşı yükümlülüklerin beyanı üzerine bir inceleme isimli ikinci bölüm; tüm alemin dışında yer alan bir alemin gerçekliği ile başlıyor. Başka gerçekliğin de iyiliğin temeli olduğunu belirtiyor. Bu kısımda yükümlülük, iktidar, rıza, insanların ihtiyaçları, hakikat ve ifade özgürlüğü, mülkiyet konuları üzerinde duruyor ve nihayetinde bunun bir beyanname olduğunu ifade ediyor.
Kitap, anarşist bir dünya görüşü savunusu yapıyor gibi görünse de nihayetinde yapılan kurumsallaşma ve mülkiyet gibi kavramlarla anarşizmden farklılaşıyormuş gibi görünüyor.
Yerçekiminden Weil’e
Weil’in kısa kısa notlarından oluşan bu kitap, arkadaşının düzenlemesiyle kendini bir bütün olarak bize sunmuştur. Parça parça notlardan oluşması okumayı etkilese bile, notların altındaki derinlik kendisine hayran bırakıyor. İsa’nın “Tanrım, beni neden bıraktın?” sözleri üzerinden çok güzel bir tanrı-insan ilişkisinin kurulduğunu söyleyebilirim.
okuduğum ilk kitabı "tanrı sevgisi ve bahtsızlık"tı ki bayılmıştım kendisine. sonra hevesle bu kitabına başladım. Allah affetsin ama ne zaman bitecek diye sayfalarını saydım, sıkıntıdan patladım, az kalsın kızamık çıkaracaktım. okuması eziyetli bir kitaptı. anlattığı şeylere bir yerden sonra kafam gelmiyordu. yine de bitirdim sonunda.
ilk bölüm kutsal kurallar ve kavramlar kitabı tadında dikteler ve fransız halkına tavsiyelerle dolu bir siyaset arenasıydı. ikinci bölümde işin dinî kısmına, tanrısal kutsallığa giriş yaptı. önce halkın belini düzeltmek sonra dindarlığını göstermek ister gibiydi. ama beklediğim şey beni bu kadar yorması değildi. bir şey olmamış bu kitapta, bir şeyler eksik, ya weil bana hitap etmedi bu sefer ya da çeviri olmamıştı. hangisi bilmiyorum fakat hevesim kursağımda kaldı.
yine de hiç mi olur yanı yok? olmaz mı var tabii ki; bir dolu altını çizdiğim bilgisel yer ve ne değişik bir bakış açısı dediğim kısımlar. elbette bunları bu sıkılmışlık içinde okumak istemezdim. keşke akıp gitseydi satırlar, bu kadar ittirmek zorunda kalmasaydım kendimi.
56 syf.
·
Not rated
56 sayfa, çerezlik ve çok keyifli. Yazar ulviyeti olan bir filozof, savaş yıllarında dahi ümitsizliğe kapılmamış işçileri anlamak için işçilik yapmış bir hanımefendi. Kitabı okurken yazarın nazik ruhuna kendinizi kaptıracaksınız. Esenlikler dilerim. :)
