Üniformalar, Britanya’dan daha eşitlikçi bir toplum olan ABD’de daha az kullanılmaktadır. Ayrıca belirli bir mesleğe ait bir giysiyi giymek, kişiyi diğerlerinden uzaklaştırır ve aşırı ya da irrasyonel davranışlara teşvik edebilir.
Kurullarla sık karşılaşılmasının sebebi onların ‘emniyetli’ olmasıdır, zira böylece bir kararı almanın sorumluluğu çeşitli kimselerce paylaşılır ve kötü bir kararın yaratacağı suçluluk duygusu bireylerce derinden hissedilmez.
Reklam
Futbol taraftarlarının yarattığı şiddet tamamen anlamsız gözüküyor. Genellikle, bir topluluğun parçası olma sonucu sorumluluk duygusunun ortadan kalkmasından kaynaklanır. Topluluk halinde bulunmanın kimlik kaybı etkisi yarattığına dair kanıtlar vardır. Topluluk, üyelerine anonimlik hissi verir –kim ne yaptı, kimse bilemez. Bu durum, deneklerin, bir işbirlikçi deneğe elektrik şoku vermeye teşvik edildiği bir deneyle gösterilmiştir. Laboratuvar önlük ve başlıkları içinde, yani tamamen anonim kalan kişiler, normal kıyafetler giyen ve adları bilinen deneklerden daha fazla şok vermişlerdir. Tabii aslında hiç şok verilmemiş, işbirlikçi denek kendisine şok verilmiş gibi davranmıştır.
Bir insan bir konuda bir fikre kapıldıysa diğer her şeyi bu fikre uyacak ve bu fikri destekleyecek yöne çeker. Aksi yönde çok sayıda ve oldukça sağlam örnekler olsa dahi bunları görmezden gelir, küçümser, bunları görmekten kaçınır veya külliyen reddeder. Bu büyük ve ölümcül önyargı nedeniyle bilgili olduğuna dair inancına halel gelmemiş, otoritesi çiğnenmemiş olur.
"Şimdi sunacağım bir dizi çalışma insanların, sayısal bilginin verilmediği hallerde aldığı kararların nasıl kolaylıkla manipüle edildiğini gösteriyor. Artık klasik haline gelmiş bir deneyde, Elizabeth Loftus, deneklere bir araç kazası videosu izletmiştir. Deneklerden bazılarına "Araçlar birbirlerine girmeden önce hangi hızla seyretmekteydiler?" diye sorulurken, bazılarına da "Araçlardan biri diğerine çarpmadan önce araçlar hangi hızla seyretmekteydiler?" diye sorulmuştur. İlk grubun yanıtlarının ortalaması 66 km/s çıkarken ikinci grubun yanıtlarının ortalaması 55 km/s olmuştur. Bir hafta sonra aynı deneklere kaza videosunda hiç kırık cam görüp görmedikleri sorulmuştur. Birinci grupta kırık cam gördüğünü söyleyenlerin sayısı ikinci gruptakilerin sayısının iki katı olmuştur. Araçların daha hızlı gittiğini düşünmek, deneklerin olmayan cam kırıklarını hatırlamalarına neden olmuştur."
Sayfa 217Kitabı okudu
Genelde insanlar, sonuç aynı olacak olsa bile, özgür seçimleri dayatmalara tercih ederler.
Reklam
1.000 öğeden 831 ile 840 arasındakiler gösteriliyor.