Biliminsanı kılığına girmiş bir sufi.
Sayfa 190Kitabı okuyor
NEY'LE...
Ey güzel!
-Öyle güzel görme beni-
Esasen bakışın güzel
ve tarumar
bu kalbin fecrî.
Ney'le...
Ortadoğu ve Önasya'nın Memlûk Modeli...
Farklı toplulukları ( Kabileler,Maronitler,Dürziler,Aleviler...) her yerde azçok mevcut sufi tarikatlar,aşiretler egemen iktidarı kompromiye ve boyun eğmeyenleri tolere etmeye zorluyordu. 
Samir Amin
Gözün nuru kalbin paslardan kurtulmasıyla olur.
Sayfa 41Kitabı okuyor
Konuşmak hoşuna gittiğinde sus
Susmak hoşuna gittiğinde konuş
(Ki nefsin araya girmesin.)
Sayfa 45
Eğer gerçekten öğrenmek istersen, birisi sana öğretmek için geldiğinde şaşırma. Sufi deyişi
Bu uygulamalar Resulallah (sav) tarafından "farkındalık kapıları
nın anahtarları" olarak dile getirilmiştir, Kur'an ise şöyle der: Siz, ey
imana ermiş olanlar! Allah'ı çokça anın (Kur'an, 33:41). Yaratıcıya zi
kir yoluyla yaklaşmak, "hatırlamak" veya "farkına varmak" neredey
se bütün lslam eserlerinde karşımıza çıkmaktadır. Bu sözcük Kur'an'da sadece ibadetin yüksek biçimleri söz konusunda olduğun
da kullanılmaktadır.67 Ayrıca başka örnekler de verilmektedir, ôy
leyse beni anın ki, ben de sizi anayım (Kur'an, 2:152) ve O anlan sever,
onlar da O'nu severler (Kur'an, 5: 59). Bu ayetler, Sufilere göre Allah
ile yani "Sevgili" ve ."Dost" ile olan samimi ilişkilerini belirtmektedir. Her iki ayet de, ilk hitabın insandan değil, Hakk'tan geldiğini vurgulamaktadır: Zikir , ilahi bir nurdur ki onun sajlıgı, dervişin kalbini Sevgili'ye çe
ker (Ruzbihan-i Bakli ö.1209, Şiraz).
Kelebazi (ö.996), zikrin kişiyi doğrudan "ilk akd"e götürdüğünü
söyler: insanlık ilk zikrini Alemlerin Rabbinden duydu: Elestü bi rabbiküm (ben sizin Rabbiniz degil miyim?). Bu zikir kalplerinde gizlendi, ay
nen gerçegin akıllannda gizlendigi gibi. Sufi zikrini duyduklannda; gizle
nen şeyler tekrar, kalplerinden onlara gösterilir (Schimmel, s.244)
Bu namaz, sen tam gün boyunca ayakta durasın, egilesin ve kendini yerle
re atasın diye emredilmedi; onun amacı daha çok, namaz esnasında yaşanan halin her zaman seninle birlikte halması içindir. Hz. Mevlana (FmF, MEB, s.267) Tarikatlar, zaman içinde farklı eğitim metodları geliştirdiler. Bunların ortak paydasında, mantra benzeri bir uygulama olan zikir
ve namaz63 bulunmaktadır. Genel olarak Sufizm'deki, özellikle de halvetteki önemi nedeniyle, aşağıda bu uygulamalar hakkında detaylı açıklamalar yapılmıştır: Namaz "lslamın beş direğinden" biri olarak adlandırılan namaz,64 her
müslüman için bağlayıcı şartlardan biridir. Allah ve insanın birleşmesinin "hem ilk, hem de son adımı" olarak geçer. Ancak bir Sufi için, bu bir son değil, tüm varlığı Allah ile doluncaya kadar yapacağı, "yakınlaşma" çabalarının başlangıcıdır: Bir insan tüm kalbiyle dua ettiginde ve Allah yoluna adım attığında, ilk
olarak beş vakit namazına dikkat edecek, sonra da bunlan gitgide sonsuzluga dek arttıracaktır (FmF, MEB. s.148)
Toplulukların yönetilmesi ve yönlendirilebilmesi için yöneticiler hurafelerin yayılması ve gelenekleşmesine ses çıkarmamış, hatta göz yummuşlardı diye de iddia etmiştik. Bunu biraz açalm: Halk İslâm'ın geleneksel yuvaları sayılan tekkeler ve onlara bağlı olan dervişler, tarih boyunca alt sınıflar ve seçkinler arasındaki bağı hep sıcak tutmuşlardır. İstanbul'un büyük medreselerine gidemeyenlere, taşrada bulunan paralel eğitim kuruları sayesinde yardım ve önderlik etmişlerdir. Aynca Islam'ı yaymayn amaçlayan sufi ve ahi Türk dervişlerinin Selçuklu împaratorluğu'nun kuruluşundan itibaren Anadolu topraklanna gelişleri ve bu mistik gücün, sükûnet ve zarafetle Anadolu insanımı kuşatışı, ele geçirilen topraklarda İslamiyetin, yani homojen bir inamışın yaygınlaşması, yönetici sınıfınn pek tabiidir ki fazlasıyla işine gelmiştir. Bu durumun bir başka nedeni de, bu coğrafyada yaşayan çeşitli insanların eski geleneklerinden getirdikleri, kuşaktan kuşağa atarlan, yaptıım gücü olan örfleridir. Toplumu tüm dinamikleriyle inşa ettiğine inanılan geleneğin gücü, dinsel otoriteyle el ele vererek, batıl itikatların bir toplumsal baska ve kontrol aracı olarak kullanulmasına yardım etmiştir. Yoksa Kuranı Kerim'de yasaklanmış olan fal, büyü, tılsım ve rüya okuma gibi bütün bu batıl itikatlar, islam dünyasında başka türlü nasıl bu denli gelişip kök salabilirdi ki?
