Yedi kitaplık Kayıp Zamanın İzinde'nin ilk kitabı Swann'ların Tarafı, oldukça zor bir eser. Çoğu eserin ağırlaşmasına ve zorlaşmasına yol açan "anlatımda yoğunluk" dediğimiz kavram bu kitapta genelgeçer olarak pek fazla yok. Anlatım yalın; yazarın ne dediği anlaşılıyor. Ne dediği anlaşılıyor ama nasıl anlaşılıyor? İşte burada Proust
430 syf.
10/10 puan verdi
Proust'un otobiyografik de diyebileceğimiz nehir romanı. Zaman-mekan-algı ekseninde yazılmış. Odağını ise "içimizdeki geçmişi ortaya koymak." şeklinde belirtmiş. İğneden ipliğe detay içeriyor ve cümleye noktayı acaba hangi satırda, hangi sayfada koyacak diye iç geçirtiyor. Bıraktığı tat ise şiir kıvamında. Ondört yıllık emek ürünü, yedi ciltlik külliyat. Belirtmeden geçemeyeceğim çeviriye şapka çıkartılır. Teşekkürler Roza Hakmen.
Dünya yazın tarihinde, Proust’un “Kayıp Zamanın İzinde” adlı serisi, Robert Musil’in “Niteliksiz Adam” adlı romanı ve James Joyce’un “Ulysses” isimli kült yapıtı üç büyük yazar ve üç büyük eser olarak gösterilir. Marcel Proust ‘un yedi ciltten oluşan “Kayıp Zamanın İzinde” serisinin ilk kitabı olan “Swann’ların Tarafı”, bence büyük bir şiirin ilk dörlüğü gibiydi. İsmini henüz öğrenemediğimiz anlatıcının, annesinin verdiği madlen kekin bir parçasını çayına batırıp yediği zaman aldığı tadın, halasının yıllar önce her sabah yumuşasın diye ıhlamura batırıp kendisine verdiği madlen diye bilinen “bir tarak midyesinin oluklu çenetleri arasında biçimlendirilmiş gibi görünen o kısa, tombul kekler” in ağzında oluşturduğu tadı anımsattığını ve o tadın 7 ciltten oluşan muhteşem bir yapıta dönüştüğünü anladığınızda kitap daha bir okunası hal alıyor.
Proust'un anlam yüklü, güzelim cümlelerini, paragraflarını cımbızlayıp üstelik kötü bir çeviriyle aforizmalar adı altında, tamamen ticari kaygılarla oluşturulmuş bu kitabı okumaktan hiç haz etmedim. Kendime söz verdim; bir daha bu şekilde derlenmiş aforizma kitabı okumayacağım, diye.
Bu tür kitapların yazarlarına büyük haksızlık olduğunu düşünüyorum. Tamam, çok güzel ışıl ışıl, anlam yüklü okuyanı düşündüren, keyiflendiren seçkin cümleler. Ama yok, hikayeyi okumadan direkt ana fikrini okumak gibi geliyor bana.
Yazara değer veren bir okuyucu, kitaplarını okurken kendisi keşfetmeli bu güzel cümleleri. "Swann'ların Tarafı"nda okuduğum bazı cümlelerle de karşılaştım bu aforizma kitabında. Çeviriden de kaynaklı belki aynı cümleler tatsız, ruhsuz geldi.
Hani belki bir iki cümle okuyup üzerinde düşünmek için okunabilir, diyordum ama hayır, kesinlikle bu aforizma kitapları okuma zevkinin katili. Özlü söz albümü kıvamındaki Proust'la -okuduğum kadarıyla- hiç ilgisi olmayan bu kitabı sevmedim...
Seri bitmek üzere:(
1. Swann'ların Tarafı
2. Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde
3. Guermantes Tarafı
4. Sodom ve Gomorra
5. Mahpus
6. Albertine Kayıp
7. Yakalanan Zaman
Beşinci kitap olan ‘’Mahpus’’u ayrı bir keyifle okudum. İlk iki kitapta olduğu gibi Proustvâri betimlemeler, tahliller bir kez daha yazara hayran olmama neden oldu. İlk iki
Muhteşem betimlemelerle ve güçlü cümlelerle dolu muhteşem bir kitap. Paris'teyken bir bölümünü okumak Proust'un deneyimlerini içimde yaşadığımı hissettirdi. Bazı cümleler o kadar fazla zevk veriyor ki tekrar tekrar okumaya kalbiniz dayanmıyor...