İnsan ve Tanrı arasındaki bağ, sadece teorik akılla mümkündür. Bir temel olarak Varlık fikrini esas alan akıl, teorik akıl iken, ontolojik kanıtı ortaya koyan akıl da teorik akıldır. Öte yandan dünyadaki nedenselliği izah etmeyi amaç edinen doğal teolojinin a priori bir temel olarak dayandığı akıl da teorik akıldır. Yine 'inanca yer bulmak için bilgiyi inkâr eden' düşünce, Tanrı'nın a posteriori olarak bilinemeyeceğini iddia etmektedir. Bu nedenle Kant, Tanrı'nın bilgi bakımından objektif olarak doğrulanamayıp, sadece subjektif bilinebileceği gerçeğinden hareketle bu fiile inanç (belief denebileceğini söyler. Bilginin haklılandırılmış inanç olduğunu söyleyen düşünürler, önermenin hem a priori hem a posteriori olarak doğrulanmasını kast etmektedirler. Ancak a posteriori olarak doğrulanmayan inanç, a priori olarak doğrulanmaktadır ki, bundan dolayı inanç adını almaktadır. İşte bu da, Tanrı ile insan arasındaki teorik akıl bağının ifade edilmesidir. Tanrı bilinemese de, bir inanç (belief) objesidir.
Sayfa 160Kitabı okuyor
Aristoteles'de, ideler şeylerden ayn değillerdir tam tersine, ideler şeylerin içinde bulunmaktadırlar. Demek ki, onun gözünde ide, tek tek şeylerin genel ve soyut bir kavramıdır. Hatta bundan da fazla bir şeydir. İde, sadece öz ve töz değil, eşyaya neliğini ve birliğini sağlayan bir ilke; bu eşyanın başkalaşımlarının etkin nedeni ve amacıdır. Aristoteles'te ideler aynı zamanda etkileyici güçler haline gelmişlerdir. Neden, fenomenlerden farklı değildir, ama fenomenlerin içinde gelişen bir özdür. Nitekim, madde de bu etkinin kendisini üzerinde gösterdiği bir şeydir sadece. Böylece, Aristoteles'in dört temel ilkesinin (madde, form, neden, amaç) ikiye, yani madde ile forma indirgenebileceği görülüyor. Etkileyici nedenin, form ve amaç ilkelerinden ayrı bir şey olmadığı besbellidir. Biçim kazanmamış maddenin, yani potansiyelliğin eksiksiz gerçeklik ve edimsellik (fiililik) haline gelmesini, yani maddenin, form kazanmış madde haline gelmesini sağlayan şey, etkileyici nedendir. Fenomenler dünyasında gördüğümüz şeyler, form kazanmış maddedir. Madde ile form arasındaki ilişkide derecelenme söz konusudur. Aristoteles'e göre, evren tıpkı bir piramide benzer. Piramidin tabanında formdan yoksun madde vardır.
Daha yukarı çıktıkça formun önem kazandığını ve maddeyi ikinci plana ittiğini görüyoruz. En yukarıda, maddeden arınmış katkısız formu görüyoruz.
Sayfa 50Kitabı okuyor
Burjuva kapitalist sistemin temellerinde, sömürme ana amaç, temel davranış olduğu için, kaytarma insanların kapitalist toplumlarda, bilhassa gençlerin en kolay kapılacakları beladır.
İnsan kendisi için dünyanın basitleştirilmiş ve anlaşılır bir resmini kendine en uygun tarza yapmaya çalışır sonra bir ölçüde deneyimler dünyasının yerine bu kendi kozmosunu koymaya böylece onu yenmeye çalışır bu yolla kişisel deneyimin dar girdabında bulamadığı sükut ve huzur bulmak için bu kozmosu inşa etmeye ruhsal yaşamın ekseni haline getirir en büyük amaç kozmos'un saf tümdengelimle kurulabileceği evrensel temel yasalara ulaşmaktır bu yasalara giden mantıksal yollar yoktur onlara yalnızca sezgiyle deneyimin sempatik davranışı ile varılabilir...
Sayfa 117Kitabı okuyor
Auguste Comte'un mezar taşındaki şu yazı bir toplum felsefesinin en güzel ifadesidir.
" Prensip olarak aşk, temel olarak düzen, amaç olarak da ilerleme".
Sayfa 16Kitabı okudu
İnsan bir robottur
Toplumumuz yönetmeyi bilen bir bürokrasi ve uzman politikaclar tarafından yönetilmektedir . Kişiler kitle isteğine göre yönlendirilmekte , kendi içlerinde , amaç olarak daha çok üretme ve tüketmeyi görmektedirler . Tüm etkinlikler ekonomik hedeflere yönelir , araçlar amaç haline dönüşür . İnsan bir robottur - iyi besili , iyi giyimli ancak insanın temel niteliği ve etkinliğinden yoksun bir robot .
Sayfa 125Kitabı okudu
İletişimde savunuculuk arttıkça ne konuşulduğu önemini yitirir, kimin konuştuğu önem kazanmaya başlar. Böylece bir sorunu çözmek, bir konuyu aydınlığa kavuşturmak amaç olmaktan çıkar, karşıdaki kişiyi rahatsız etmek, kalbini kırabilmek temel amaç olur. Sonuç olarak da konuşmaya başladıkları andakine oranla birbirine daha kızgın, daha düşmanca duygularla dolu iki insan ortaya çıkar; herhangi bir sorun çözülmüş ya da aydınlığa kavuşturulmuş olmaz.
Sayfa 169Kitabı okudu
Müslümanın temel amaçlarından biri ilim öğrenmek olmalıdır. Bu amaç, bu görev ve bu vazife Müslümanın üzerine farzdır.
Bazı çağların düşünsel temelini oluşturduğunu düşündüğüm fikirlere çok kısaca değineceğim. Klasik Yunan’da bu, varlık fikriydi - birlikli, tözsel ve tanrısal bir varlık; ama panteizmde olduğu gibi şekilsiz değil, anlamlı somut formlarda var olan ve o formlar içinde şekillendirilebilecek bir varlık. Ortaçağ Hıristiyanlıgı’nda bunun yerini Tanrı
Batıdaki laiklik uygulaması Türkiye'dekinden oldukça farklıdır. Hatta kavram, amaç ve yöntem olarak hiç bir benzerliği yoktur. Laiklik uygulaması batıda toplumun hakkı, temel hak ve hürriyetleri anlamında sivil bir kurumdur. Türkiye'de ise devlete ait bir baskı aracı, devletin varlık sorunudur!
Murat Belge'nin dediği gibi "Laiklik, Türkiye'de uygulandığı biçimi ile İslamcı kesim üzerinde bir baskı kurmanın ilkesidir."
Sayfa 15
Frankfurt Okulu gibi, Levinas da Homer'in Odyssea'sını Batı düşüncesinin temel motifi olarak ele alır, amaç daima kişinin başladığı yere dönmesidir.
Felsefe tarihinde felsefenin kendisiyle her zaman en yakın ve sıkı ilişkiler içinde bulunmuş olduğu temel insani entelektüel etkinlik alanlarından biri bilim ise diğeri hiç şüphesiz din olmuştur. Hatta gerek Doğu İslam, gerekse Batı Hristiyan tüm Ortaçağ felsefesini felsefeyle din arası ilişkiler probleminin bir tarihi olarak okumak veya anlatmak mümkündür. Öte yandan felsefeyle din arasında onların yapılarından ileri gelen bazı çok önemli yakınlıklar, hatta bir amaç birliğinden söz etmemiz de mümkündür. Çünkü felsefe, ünlü bir Amerikalı filozofun söylemiş olduğu gibi bir cephesiyle;
"Normal olarak dinin her zaman pratik ve duygusal olarak yaptığı şeyi, yani insan hayatını insanın içinde bulunduğu evrenle belli ölçüde doyurucu ve anlamlı bir ilişkiye sokma ve insani işlerin yürütülmesinde birazcık bilgelik sağlama çabasını entelektüel planda gerçekleştirme girişimidir.”
Unutma Mutlu Bir Hayat Çok Az Şeye Bağlıdır - Marcus AureliusErtürk Akşun · Destek Yayınları · 20202,777 okunma