Türk Destanının Tasnifi
– I –
Millî destanlar, tarihi vak’aları tasvirden ziyade milletin yüksek millî duygularını in’ikâs ettiren, tamamıyla ve yahut az çok tarihe müstenit bir ideal âlemi gösteren halk edebiyatı eserlerinden ibarettir. Millî destanlar (épopée) meselesini ciddi surette tetkik edenler Fransız (Roland), Alman (Nibelungen Lied), Rus ve Hintlilerin
Sibirya’da Ongon sayılan hayvanların derileri yüzülüp doldurulurdu. Halbuki
Altay dağlarında Hun çağma ait kurganlarda bulunmuş olan kurt
figürlerinde, kurtların derileri soyulmuş; fakat içleri doldurulmamıştır.
Öyle anlaşılıyor ki Kurt, M.ö. II. asırda bile iptidaî totem mahiyetini çoktan kaybetmişti. Kurt artık, Hun ve Türk halklarının kutsal bir tılsım veya arması haline gelmiştir. Nitekim Moğol halklarındaki Ongon sözü de, Çağatay Türklerinde “ Tanığa” veya “ arma” anlamlarına kullanılmağa başlanmıştı. Şamanist Moğolların Ongon sözünün Çağatay Türklerinde bu manaya kullanılmasını sayın üstadımız Prof. Abdulkadir İnan, îslâmiyetin tesirlerine bağlamaktadır.
Sayfa 46 - Türk Tarihi KurumuKitabı okudu
_Din, yaygın bir tür ruh hastalığıdır; saplantı nevrozudur, çarpıtılmış masallardır, gerçeğin inkarı sonucu oluşan toz pembe yanılsamalar sistemidir, uydurmadır, hurafedir, putperestliktir. Bu putlar ise kendi fantezilerimizdir. Dine karşı olan şeye hakikat denir. Tanrı ise abartılmış bir baba figürüdür.
_Din, ırkın karakteridir
_Uygarlığı
Arslan çeşitli devir ve kültürlerde daima kuvvet ve kudret sembolü olarak görülmüştür. Bu nedenle sarayları, tahtı, şehri, kaleyi, yapıyı kötülükten, düşmandan koruyan bir unsur gibi kullanılmıştır. Özellikle Büyük Selçuklu ve İlhanlı devri el sanatlarında tahtı koruyan arslan figürleri yaygındır.
Arslan büyük olasılıkla aynı zamanda arma, totem olarak da düşünülmüştür.
Dede Korkut kitabında arslan ana olarak geçer. Selçuklu Sultanı II. Gıyaseddin Keyhusrev'in paralarından ve daha önce sözü geçen İncir Han portalindeki kabartmalardan da bildiğimiz gibi arslan sultanın arması olarak kullanılmıştır. Selçuklu sultanlarının Alparslan, Kılıçarslan gibi arslanlı isimleri sevdikleri anlaşılmaktadır.
Bunun dışında, Şaman etkilerinin İslam tarikatlarında kalıntılarıda Anadolu Selçuk sanatında bol arslan görülmesine yol açmıştır. Anadolu'da yaygın bir inanca göre arslan ağızlarından akan sularla abdest alınır, şifa niyetine içilir. Tanıttığımız, arslan başı çörtenler bu inanışa göre ayrı değer kazanır. Özellikle Bektaşilikte arslana verilen önem büyüktür ve Haydar adıyla anılır. Hatta Hazreti Ali "Haydar-ı Kerrar"dır (tekrar tekrar arslandır). Tokat bölgesinde Bektaşi etkileri yoğundur. Arslanlı mezar taşlarına bu bölgede rastlanması bununla ilgili olabilir. Bunların Hazreti Ali sembolü olması mümkündür.
Sayfa 40
