Michelangelo, Raphael'in intihal yaptığını, aleyhinde kumpaslar kurduğunu söyler. Mektuplarında, "Sanat hakkında ne biliyorsa benden aldı," der.
"Her ressam bir başkasına borçludur," dense de Caravaggio için kimse bunu söylemez, söyleyemez.
Raphael saygınlığını hak etmiyor. Hırslı. Fırsatçı. Yollarını kolladığı papalarla doğru zamanda doğru yerde bulunmuş. Bir bakıyoruz mimarlığa soyunmuş, bir bakıyoruz kardinal olabilmek için papanın peşinde gitmiş. Hepsi zamanla unutulmuş.
Kızıyorum.
Caravaggio'ya gelince, enginar tabağını garsona fırlattı diye vur abalıya.
Papa, Raphael'in ölüsünün elini öperken, Caravaggio'yu dönemindeki ölüm cezasıyla süründürmüş, başkalarını affederken peşini bırakmamış. Raphael uşak. Düzenin hizmetinde, ne istenirse yapıyor. Papanın porno ressamı. Vatikan hamamının duvarlarına yaptığı freskler, ruhbanlara şehvet kamçısı.
Yaptıkları kaçamak. Gözden ırak
Sayfa 187 - Everest yayınları, 4. baskı. Nisan 2023Kitabı okuyor
Roma'ya geldiği yıllarda Vatikan Protestan tehdidine karşı sanatı seferber eder. Asırlardır önemsemedikleri Meryem ve şehit lere başrol verilecek. Okuma yazma bilmeyen halka sanat şatafa tında din propagandası yapılacak, kilisenin ihtişamında Tanrı'nın oğlunun gücü hissettirilecek. Ortigia'da turistlerin, "Ah ne güzel yapmışlar," diye fotoğraflarını çektiği barok katedrallerle kiliseler, geleceğin faşist mimarisine davetiye çıkarırcasına görkemli yapıl malı ki, simgeledikleri ilahi güce boyun eğip diz çökelim. Protes tanlar ise kiliseyi sadeleştiriyor, ibadeti yalınlaştırıyor, gösteriş yerine inancı vurguluyor, ileride işlenecek günahlar için bile af satan papayı başşeytan diye tanımlıyor.
Sayfa 177 - Everest yayınları, 4. baskı. Nisan 2023Kitabı okuyor
Caravaggio'nun Roması'nda, düzenin uşağı olmayı reddeden sanatçının derdi, kendini ele verip canına okunmadan yaratıcılığını sürdürebilmek. 20. yüzyılda, Sovyetler Birliği'nde Moskova gibi. Caravaggio ve Nazım Hikmet dört yüz yıl arayla iki örnek. Caravaggio Vatikan teröründe, Sovyetler Birliği'ne faşizm gelmiş diyen Nazım Hikmet Moskova'da. İkisinin de hayatı tehdit altında.
Sayfa 176 - Everest yayınları, 4. baskı. Nisan 2023Kitabı okuyor
Üzülüyordum, çünkü bir yıl evvel Vatikan rahiplerinin, yazdığı gökbilim kitaplarından dolayı Galileo adlı bir bilgini engizisyon kararıyla cezalandırdıklarını ve kitaplarını da yaktıklarını İstanbul'da pek çok kişi duymuş ve hatta kilise adına cinayet işlenmesini ayıplamışlardı, ama yine de istanbul sokaklarında Kadızadeli-ler takımından olup islam dinini bağnazlıkla yorumlayan cahiller yok değildi.
Caravaggio farkı.
Leonardo, Michelangelo ve Botticelli Antik Yunan özentisinde insanı abartılı güzellikte yaparken o kendi halinde resmetmiş. Hayatın çarkından geçenlerin ruh halini göstermiş. Gerçeğin do ğallığında ideali silmiş, resmi tepetaklak etmiş, sanat dünyasını sarsmış.
Caravaggio, Vatikan efsanelerini kutsallaştırmaz.
Cesaretinin sanat tarihinde örneği yok.
Günümüzde İslam korkusundan karikatürde bile otosansür
yaygınlaşırken, Caravaggio, kellelerin uçurulduğu engizisyon dö neminde sanatıyla Vatikan'ı can evinden vurur, kendini kabul ettirir, tabloları kiliselere asılır.
"Azize Lucia"nın tepesindeki boşluğa melek koymasını iste yenlere, "Melekler varsa gösterin, yapayım," sözleriyle meydan okuyan Caravaggio'nun Meryem modelleri fahişeler. Başka res samlar onu en pahalı renkle, bekaretinin simgesi olan maviyle resmeder, Caravaggio hiç kullanmadığı maviye tutsaklık, der.
Sayfa 140 - Everest yayınları, 4. baskı. Nisan 2023Kitabı okuyor
Dünyada insanların birinci emeli adını dillerde destan ederek ad bırakmaya muvaffak olmaktır. Bu da şu kısa ömre göre pek yerinde bir hevestir. Ad bırakmak için bazı kimseler zemzem kuyusuna işemek veya Vatikan'ı yakmak gibi garip suçları göze alır. Mustafa ise hem de elinde olmadan öyle bir şekilde ad bırakıyor ki şimdiye kadar ismi canilikle meşhurken bu adı birdenbire gayet parlak bir kahramanlığa dönüştürüyor
Sayfa 249Kitabı okudu
