"Erkeklerin bir nefsi, dokuz aklı; kadınların ise dokuz nefsi, bir aklı olduğu halde nasıl oluyor da kadının fendi erkeğe ağır basıyor? "
Rabia meczubun bu cümlesine tebessüm etti, "Er olmak ve kadınlık cinsiyetten ibaret değildir. " dedi. "Bu bahsin sırrı şudur ki, nefs münennes (dişi)dir. Müennes nefsi ıslah edemeyen kişi, ister kadın ister erkek olsun, (dişi) nefsin elindedir. Ayrıca kadınların bir akılla dokuz nefsi güttüğü ama erkeklerin dokuz akılla bir nefsin hakkından gelemediği malumdur. Asıl buna şaşmalı değil mi?"
Sayfa 68Kitabı okudu
“En küçük bir nefs köreltmesi müthiş bir güç yaratır. Her yılgın arzu insanı güçlü kılar. Dünyaya ancak, yapışıp kalmadığımız ve ondan uzaklaştığımız ölçüde sözgeçirebiliriz. Vazgeçiş sonsuz bir iktidar sağlar.”
Madde aleminin dört temeli nefslerimizin dört derecesidir. Bütün kötülüklerin kaynağı nefs-i emmaremiz ateşe, yaptığımız kötülüklerden sonra kendimizi kınayan nefs-i levvame havaya, iyi ile kötüyü ayırmamızı sağlayan nefs-i mutmainnemiz toprağa benzer.
Nefsin hangi surette sana hükmetmeye kalkarsa, o suretin eşiti olan unsuru bedenine tatbik et.
Nefsin günah olanı işleme arzusundaysa elini ateşe değdir; dayanabiliyorsan o günahı da işle.
Kendini kınamak istersen havaya ve rüzgara karşı oturup düşün.
Kötülükten iyiliğe geçmek için suyla arın ve abdest al.
Bütün kötülüklerden arındığın vakit bedenin toprak olmaya hazırdır. Çünkü ancak varlığımızı toprak ettiğimiz vakit manamızın hakikatine erebiliriz.
Sûre‐i Yûsuf’ta 19 önemli şahıs sahnededir. İnsanın da 19 önemli özelliği vardır. Bu yüzden besmele, 19 harflidir. Ve Kurʹanʹda 19ʹun katları sistematiği kurulmuştur. Kurʹanʹdaki 19ʹlar hikmetini «Kurʹan Mûcizeleri» kitabımda etraflıca açıklamıştım. Sûre‐i Yûsuf’taki 19 önemli şahsa gelince; bunlar ve insanda delâlet ettiği özellikler şöyle tanımlanabilir.
1) Hz. Yaʹkub: İnsanda tekabül ettiği hususiyet: Ruh
2) Hz. Yûsuf: İnsanda tekabül ettiği hususiyet: Kalp (Gönül)
3) Züleyha: İnsanda tekabül ettiği hususiyet: Nefs
4) Kıftir (Züleyhaʹnın eşi): İnsanda tekabül ettiği hususiyet: Dünya
5) Mısır sultanı: İnsanda tekabül ettiği hususiyet: Akıl
6) Bünyamin: İnsanda tekabül ettiği hususiyet: İman
7) Şarapçı: İnsanda tekabül ettiği hususiyet: İlim
8) Kervancı: İnsanda tekabül ettiği hususiyet: Menfaat
9) Hapishane arkadaşı: İnsanda tekabül ettiği hususiyet: Mantık
10–19) Yûsuf’un diğer Kardeşleri: Gurur, kin, hisset, meskenet, reyb (şüphe), cebânet, ihtiras, şehvet, seyyâliyet, zulüm.
Nefs, daima gönlü zulme ve ihanete çağırır. Bu davette bedeni bahane eder.
O sahte mistikler mütemadiyen kendisini nefse eziyet etmek suretiyle bir yere götüreceğini zanneder. Bu derin nüansı da İmam-ı Rabbani halletmişlerdir. Nefse bu kadar şeriat dışı ceza vermek nefsi ters tarafından yine mükâfatlandırmaktır! Çünkü nefs hiçbir şey yapamayınca, bu defa o halin keyfine düşer. Ve o kadar incedir ki, bu mesele, nefse pay vermemek için namazı lezzetle kılmayı yanlışlık sayan büyükler bile vardır. Peki lezzetle kılmayıp da nasıl kılacağım?.. Vazife olarak yapmak lazımdır! Ne o, ne bu, her şeyin dışında, namaz, en büyük vazife... Bunlar halledilir nüasnlar değildir! Bedir, o Hind fakirlerinin, papazların hali?.. Evlenmemek, yememek, içmememek...
Ashab'dan biri ramazan'da gölgede oturmuyor. Hem oruçlu, hem gölgeyi istemiyor.
Allah'ın Resulü, hemen emrediyorlar:
"Orucunu tut ve gölgede otur!"
Ben uykularımı, rahat ve huzurumu terk ile din-i mübinin teyidine uğraşıyorum. Eğer İslamı ihya etmek maksudunuz (niyetiniz) değilse, benum de nefs-ül emirde saltanata kat'a hevesum yoktur. (Eğer bu yoldan hedefe gidemeyeceksem, sizinde böyle bir amacınız bulunmuyorsa padişahlıkta gözüm yoktur.)
