Bir başka deyişle Jöntürkler, sosyolojik anlamda, kendine özgü ve bilinçli pozitivistlerdi. Onlar iktidara gelemeden önce bile kendilerini, en iyimser tabirle gerilik en kötümser tabirle de acizlik olarak gördükleri liberal hümanizme karşı konumlandırmışlardı.
Eğer bilim, bugün kullanılan metinlerde toplanmış olgu, kuram ve yöntemlerden oluşan bir bütünse, o zaman bilim adamları da, başarsın ya da başarmasın, bu belirli bütüne şu ya da bu öğeyi kazandırmaya çalışan insanlar olmak durumundadır.