About
Hindistan’daki en büyük Müslüman Türk Devleti olan Gürgâniyye Devletinin kurucusu. Asıl adı Zahireddin Muhammed Babür’dür. Timur Han soyundan gelip, babası, Sultan Ebu Said’in oğlu, Fergana hükümdarı Ömer Şeyh Mirza’dır.
14 Şubat 1483’te Fergana’da doğdu. 1493’te babasının ölümü üzerine, Fergana hükümetine varis oldu. 11 sene Özbek ve Tatar melikleri ile savaş edip, nihayet hakimiyeti sağlayamayacağını anlayarak güneye indi. 1504’te Kabil’i fethedip kendisine başşehir yaptı. Aynı zamanda Gazne’yi aldı ve kısa zamanda Afganistan’ın büyük bir kısmını içine alan bir devlet kurdu. 1511 Ekiminde Semerkant İmparatorluk tahtına oturdu. Bir ay sonra Taşkent’i, Buhara’yı aldı, bütün Maveraünnehir’e hakim oldu. Fakat, bir müddet sonra, Özbekler tarafından ata yurdundan kovuldu.
Babür Şah, 25 Aralık 1530’da Agra’da öldü ve vasiyeti üzerine pek sevdiği Kabil’e götürülüp, orada gömüldü. 1526’da kurduğu devlet 1858 senesinde İngilizlerin işgaline kadar, 332 sene varlığını sürdürmüştür. Kabri üzerine Şah Cihan tarafından 1646’da muhteşem bir türbe yaptırıldı. Babür Şah memleketin imarı için gayret gösterdi. Hindistan ve Afganistan’da birçok yollar, kervansaraylar ve medreseler yaptırıp, fethettiği yerleri mamur hâle getirdi. Âlim, edip bir zat olan Babür Şah, hayatını kendisi yazdı. Tüzük-i Baburî (Babürname) adını verdiği bu kitabı, Ekber Şah zamanında Çağatay dilinden Farsça’ya sonra İngilizce’ye tercüme edilerek neşredildi. Türkçe pek değerli bir Aruz risalesi yazdı ve kendisine doğduğu zaman Zahirüddin Muhammed adını veren zahirî ve batınî ilimlerin hazinesi büyük mutasavvıf Hace Ubeydullah-ı Ahrar hazretlerinin Farsça Hanefi fıkhı üzerine yazdığı Risale-i Validiyye’yi Türkçe nazma çevirdi. Yine Hanefi mezhebine ait fıkıh bilgilerini içine alan Mübeyyen adlı eseri yazdı. Şiirlerini Divan’da topladı. Orijinal yazı stili, ‘Hatt-ı Baburî’ adıyla meşhur oldu. Babür, Türkçe‘den başka pek mükemmel surette Farsça, Arapça ve Moğolca biliyordu. Ölümünden sonra ‘Hazret-i Firdevs-Mekani’ ve ‘Hazret- i Giti-Sitani’ (Cihan Fatihi) diye anılmıştır.
Full name:
Gazi Zahirüddin Muhammed Babur
Title:
Yazar
Birth:
14 February 1483
Death:
25 December 1530
Readers
15 readers liked.
84 readers read.
4 readers are reading.
113 readers will read.
2 readers left half.
Quotes
- Babur Kabil ve kuzey Hindistan Padişahı (932-937; 1526-1530) -
Orada (21/5/1526) Sultan İbrahim Lodi başta, ana Afgan ordusu büsbütün bozulur ve Sultan İbrahim ölür.
Delhi ve Agra Babur'un eline düşer.
Babur'un Kabil Padişahı olarak Hindistan'ı ele geçirmek için uğraşmaları -
920'de (1514) Babur, çok geçmeden Hindistan'da ülkeler almak fırsatının doğduğunu görecektir.
Babur hâtıratı, Fergana tahtına çıkmış olduğu Ramazan 899'da (Haziran-Temmuz 1494) başlar. Kendisi 5-6 Cümad-el-ülâ 937'de (25-26/12/1530) ölmüştür. Dolayısıyla siyasal hayatı 37 Hicrî yılı 9 ay veya 36 1/2 güneş yılını kaplar.
Babür divanı’ndan
Her kim vefâ gösterse, vefâ bulacaktır,
Her kim cefâ ederse, cefâ görecektir,
İyi kişi, asla kötülük görmeyecektir.
Her kim kötü olursa, cezâ bulacaktır.
- Babur kâh Fergana kâh Semerkand padişahı (899-909; 1494-1504) -
O sırada Ramazan (Haziran 1494) ayında Ömer Şey (Babur'un babası) Ahsi'de kazara ölür. O anda 12 yaşında olan büyük oğlu Babur, Endican'da, ikinci oğlu Cihangir M. (10 yaşında) Ahsi'de ve en küçük oğlu Nasır M. da (8 yaşında) Kâsân'da (her üçü sözde vali gibi) bulunmaktadır.
Updates
"Gencin aynada gördüğünü,
İhtiyar pişmiş tuğlada görür."
Baburnâme
Comments and Reviews
