Zhuangzi (pinyin), Chuang Tzu (Wade-Giles), Chuang Tsu ya da Chuang Tse (okunuşu Cuanğzı) MÖ 4. yüzyılda Çin'in Savaşan Beylikleɾ Döneminde yaşamış biɾ filozoftuɾ. Yazarı olduğu Taoizm felsefesindeki kitabı da kendi adıyla Zhuangzi olarak anılır. Zhuangzi, Kral Hui Liang ve Kral Xuan Qi dönemlerinde yaşadığına göre; milattan önce 370 ila 301 yılları arasında yaşadığı öngörülür. Meng şehrinden olan Zhuangzi; doğduğunda sahip olduğu ismi Zhou idi. Zhuangzi'nin felsefesine göre; hayatımız sınırlı ama öğrenebileceklerimiz sınırsızdır.
Zhuangzi'nin hayatının tek açıklaması Sima Qian'ın Büyük Tarihçi Kayıtları'nın 63. bölümünde kısa bir taslaktır ve içerdiği bilgilerin çoğu Zhuangzi'nin kendi anekdotlarından alınmış gibi görünmektedir. Sima'nın biyografisinde, Liang Kralı Hui ve Qi Kralı Xuan (M.Ö. 4. yüzyılın sonları) döneminde Song eyaletindeki Meng kasabasından (modern Anhui'de) küçük bir yetkili olarak tanımlanmaktadır. Sima Qian şöyle yazıyor:
Chuang-Tze, zamanının tüm edebiyatını iyi tanımıştı, ancak Lao-Tze'nin görüşlerini tercih etti; ve onun takipçileri arasında yer aldı, böylece yayınlanmış yazılarında bulunan ondan fazla karakterden büyük kısmı Lao'nun doktrinlerinin mecazi illüstrasyonlarıyla doludur. Konfüçyüs müritlerini doyurmak ve ifşa etmek ve Lao'nun duygularını açıkça sergilemek için "Eski Balıkçı", "Soyguncu Chih" ve "Kesme Açık Satchels" i yaptı. "Wei-lei Hsu" ve "Khang-sang Tze" gibi isimler ve karakterler hayalidir ve ortaya çıktıkları parçalar gerçek olayların anlatıları olarak anlaşılmamalıdır.
Chuang Tzu'nun karısı öldüğünde, arkadaşı Hui Shih onu teselli etmek için geldi. Kendisini şaşırtan bir şekilde Chuang Tzu'yu yere oturmuş, şarkı söyler bir halde buldu. Karısının ölümü karşısında niçin bu kadar acımasız olduğunun sorulması üzerine, Chuang Tzu şöyle dedi: "O öldüğünde, etkilenmekten kendimi alamadım. Ancak sonra, meseleyi ta başlangıcından araştırdım. Başlangıçta o, hiçbir şeydi, bir şekle, hatta bir öze sahip değildi. Ancak her nasıl olduysa, sonra onun özü, sonra şekli ve sonra da hayatı var oldu. İmdi, daha ileri bir değişmeyle o, öldü. Bütün süreç dört mevsimin, ilkbahar, yaz, sonbahar ve kışın ardarda gelmesi gibidir. Bu yüzden o, büyük evren konağında yatarken, benim için ağlayarak ve göz yaşı dökerek dolaşmak, tabiatın yasalarından habersiz olduğumu ilan etmek olacaktır."
İnsan hayatı sınırlıdır ama bilgi sınırsızdır. Sınırsız olanın peşinde koşmak yorucu bir iştir; bunu bilmek ve sınırlı yaşamla sınırsız bilgiye sahip olmaya çalışmak ölümcüldür.
"Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Hasan Âli Yücel Klasikleri Sıralı Tam Listesi"
(14.01.2021 Güncel)
Bu liste sürekli güncellenecek, yeni basılan her kitap yoruma ve konuya eklenecektir. Kitap ve yazar adları kolay ulaşım sağlanması adına yavaş yavaş link haline getirilecektir.
Deməli bu kitab iki hissədən ibarətdir:
1. Dao De Çinq
2. İç bölümlər
Birinci hissənin yazarı Lao Tzı həmçinin daosizmin yaradıcısı sayılır. O, ömrünün sonlarına yaxın Çini tərk etmək qərarına gəlir və sərhəddə sərkərdə onun çox müdrik bir insan olduğunu anlayıb bir xahiş edir. Xahiş ondan ibarətdir ki, Lao Tzı ölkəni tərk etməzdən öncə öz müdrikliyindən miras qoymalıdır. Bir gecəyə 5000 heroqlifdən ibarət kitab yazaraq ölkəni tərk edir. Bu kitab daosizmin ilk kitabı olur.
İkinci hissə isə Çjuan Tzıya aiddir. O, Lao Tzının davamçısı olaraq daosizm fəlsəfəsini daha da inkişaf etdirir. Qələmə aldığı kitabdan ən əsas hissə "İç bölümlər" başlığı ilə bu kitaba daxil edilib.
"Otuz mili bir təkərdə birləşdiririk.
Mərkəzindəki deşik onu yararlı edir.
Gildən qab düzəldirik.
Daxilindəki boşluq onu yararlı edir.
Qapı, pəncərə düzəldirik ki, ev olsun.
Lakin evin də yararlılığı daxilindəki fəzaya görədir.
Həqiqətən, biz mövcudluqla əlləşirik,
Yararlılıq isə yoxluqdan gəlir."
Zhuangzi - Türkçesi Çuangzi diye okunan bu filozof stoacılar gibi bir yaşamı önerir. Ağır bir felsefi terim içermemekle birlikte batı felsefesi gibi kafa karıştıcı terimlerle örülü değildir. Doğada yaşandığından, ana konu doğa ve insan doğasındaki uyum olduğundan genellikle filozofun yaşamında karşılaştığı olaylar basitleştirilmiştir. Kitabım
Hayatımda zorla okumaya çalıştığım birkaç kitaptan biriydi. Çin felsefi kaynaklarına bu kitapla uzun bir ara vermeye karar verdim. Güzel, ders alınacak sözler var elbet ama bu işkenceye katlanabilecek seviyede değiller.
Kitap benlik değildi. Gazali'nin Fuzuli'nin gözünü seveyim.
Zhuangzi MetinleriChuang Tzu · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202066 okunma