Hamza Efendi Osmanlı âlimlerindendir. Malatya'nın Darende kazasında doğmuş ve 1694 (h.1105) senesinde orada vefat etmiştir. Çeşitli medreselerde müderrislik yapmıştır. Alışveriş bilgilerini anlatan (Bey' ve şirâ risâlesi) çok istifadelidir. Bu kitapta buyuruyor ki:
Çirkin kazançlar (kesb-i habîs) haram kabul edilmiştir. Haram kazançlardan bazıları şunlardır: Valilerin, hâkimlerin ve işbaşında olan diğer zevatın rüşvet yoluyla yani mücerret söz ve rica ile işi hallettikleri için aldıkları kesb-i habîstir. Haramdır. Rüşvet veren de alan da ikisinin arasında vasıta yani iş görüp sebep olan da melundur. Hadîs-i şerifte Efendimiz "sallallahü aleyhi ve sellem" "Rüşveti verene ve alana ve yardım edene lanet eyledi" buyurdu.