Xalqımıza milli həmrəylik bayramını qazandırmış 1989-cu il 31 Dekabr
sərhəd hərəkatının ideya müəllifi Ə.Elçibəyə görə, həmin gün “…elimizin,
yurdumuzun birliyə doğru… ilk böyük addımını atdığı gündür”
Rusiyanın ozamankı görkəmli şəxsiyyətlərindən olan, sonralar Tehrana səfir
göndərilən və orada xalq tərəfindən doğranılan Qriboyedov Peterburqa öz
hesabatında yazırdı ki, bu xalq birdir və hamısı özünü türk sayır. Biz ya
Azərbaycanı bütövlükdə işğal etməliyik, ya da onu parçalayıb Arazdan
şimalda yaşayanlara “oğuz”, yaxud “tatar” adı qoymaqla onları bir-birindən
ayırmalıyıq.
Başqa bir hesabatda isə təklif edilirdi ki, onları ölkənin adına uyğun
azərbaycanlı… adlandırmaq daha doğru (oxu: imperiya məqsədlərinə daha
yararlı) olardı. Bəli, xalqın “türk” adını “azərbaycanlı” adı ilə əvəz etmək fikri
elə Türkmənçay müqaviləsi bağlanan andan meydana çıxmışdı.
XX yüzildə rus çar imperiyasının varisi olan rus sovet imperiyası da eyni
yolu izləmiş, 30-cu illərin ikinci yarısında adımızı yenidən dəyişdirmişdir.
Azərbaycanın güneyində isə 1924-cü ildə hakimiyyətin türk Qacar
sülaləsindən fars Pəhləvi sülaləsinə keçməsi ilə başqa bir üsul - etnik
tariximizin inkar olunması, kökümüzün uydurma irandilli azəri etnosuna
bağlanması tətbiq edilməyə başlandı. Qondarma “azəri” adı meydana çıxdı
(hər cür ad olar, təki türk adı olmasın!). Ona görə də bu gün qardaş
Türkiyədə bizə “azəri” deyilməsi, sadəcə, təəssüf doğurur…