Hakkında
Sanat tarihçisi. 20 Temmuz 1933, Berlin / Almanya doğumlu. Ankara Kız Lisesi (1951), Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Sanat Tarihi ve Alman Filolojisi bölümleri (1955) mezunu. 1957 yılında bitirdiği üniversitede öğretim üyesi olarak
göreve başladı. 1961 yılında doktor, 1967 yılında doçent, 1972 yılında profesör oldu. 1981 yılına kadar bitirdiği fakültede, sonra Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesinde öğretim üyesi olarak, 1981-82 öğretim yılında EÜ Sanat Tarihi Bölümü başkanı olarak görev yaptı. 1982 yılında (adı Edebiyat Fakültesi olarak değişen) fakültesinin dekanı, 1992’de Ege Üniversitesi Rektör
Yardımcısı oldu. Ege Üniversitesi Senatosu Üstün Hizmet Ödülü ve Madalyası alarak 2000 yılında emekliye ayrıldı.
Türk ve İslâm sanatı konularındaki makalelerini, Türkiye’de; Belleten, Anadolu, Vakıflar Dergisi, Yıllık Araştırmalar Dergisi, Selçuklu Araştırmaları Dergisi, Sanat Dünyamız, Kültür ve Sanat, Sanatsal Mozaik Dergisi gibi çeşitli dergiler ile Türkische Kunst, Archäologischer Anzeiger, Anatolica, The Memorial Volume of the Vth International Congress Iranian Art and Archeology Tahran-Asfahan-Shiraz, Deutsch-Türkische Gesellschaft E.V. Bonn
Mittellungen, The World of Tiles, Der Islam, Islamic Culture Forum, Österreichische Diplomatische Korrespondez yabancı yayın organlarında, ayrıca İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi Yıllığı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Kıbrıs Özel Sayısı, Türk Tarih Kurumu Malazgirt Anma Yıllığı, Antika Dergisi Çini Özel
Sayısı’nda, Türkler ansiklopedisinde yayımladı.
Anadolu dışında; İran, Suriye, Mısır, Ürdün, İsrail, Fas, İspanya, Portekiz, Pakistan, Hindistan ve Kıbrıs’ta da araştırmalarda bulundu. Uluslararası birçok kongre ve seminere katıldı. İngiltere, Almanya, Fransa, ABD, Yunanistan, İtalya, Portekiz, Bağımsız Devletler Topluluğu, Çin Halk Cumhuriyeti, Danimarka, Hollanda, Avusturya, Macaristan, Polonya ve Kuveyt’te konferanslar verdi;
müzelerde incelemeler yaptı. Türkçe eserleri dışında İngilizce,
Japonca, Almanca ve Fransızca kitapları da vardır. Yurtiçi ve yurtdışında çok sayıda vakıf ve bilimsel kuruluşun üyesidir. Almanya Hükümeti Liyakat Nişanı, Eczacıbaşı İzmir Kültür Sanat ve Eğitim Vakfı 2001 Hizmet Ödülü, Atatürk Kültür Merkezi Şeref Üyeliği Ödülü aldı
Unvan:
Türk Sanat Tarihçisi
Doğum:
Berlin, Almanya, 20 Temmuz 1933
Okurlar
4 okur beğendi.
15 okur okudu.
1 okur okuyor.
11 okur okuyacak.
Sözler ve Alıntılar
Arslan aydınlık, güneş; ejder ay, yeraltı, karanlık sembolüdür.
Sayfa 41
Kabartmalı çiniler Selçuk mimarisinde çok enderdir. Bunlar özellikle kitabeler, yazılar için kullanılmıştır. Daha az olarak bitkisel desene rastlanır. Bu güne kalan örneklerin çoğu lahitler üzerinde yer almaktadır.
Çini hamuru yumuşakken üstüne kalıpla şekiller kabartma teşkil edecek şekilde basılır. Aynı kabartma desen etrafı kesilerek de çıkarılabilir. Çini pişirildikten sonra üzeri tek renk krem, firuze, lacivert, mor veya yeşil sırla sırlanarak tekrardan fırınlanır. Daha etkili, lacivert zemin üzerine beyaz kabartma sülüs yazılı bir cinsi de vardır. Bunlarda çiniye beyaz astar çekildikten sonra kabartma yazılar şeffaf renksiz sırla, çukurlar lacivert sırla sırlanır ve fırınlanır. Sivas I. İzzeddin Keykavus Türbesi cephesinde (1219-20). Konya Alaeddin Camii'ne bitişik il. Kılıç Arslan Türbesi lahdinde (12. yüzyıl sonu) bu çeşit kabartmalı, sülüs yazılı çiniler kullanılmıştır.
Tek renk firuze, yeşil sırlı kabartmalı çiniler yine özellikle lahitlerde görülür.
Konya Alaeddin Camii'ne bitişik Il. Kılıç Arslan Türbesi (12. yüzyıl sonu), Konya Sahip Ata Türbesi, Konya Mevlana Türbesi lahitlerinde bu çeşit çini kaplama görülür.
Sayfa 97
Kartal aynı zamanda aydınlık, ışık sembolüdür. Tavşan ve boynuzlu hayvanlar, karanlık, ay sembolüdür.
Sayfa 44
İnsan figürü Anadolu'da ender olarak sadece büst veya rozet şeklinde canlandırılarak ay ve güneşi sembolize eder. Çoğunlukla ay ve güneş bir arada kullanılır.
Cizre Köprüsü'nde insan büstü arslan üzerinde güneşi, boğa üzerinde ise ayı canlandırır. Sivas Keykavus Darüşşifası'nın ana eyvanının kemer köşeliklerinde, birer ay ve güneş rozeti içinde, çok harap durumda, uzun örgülü saçlı başlar yer alır. (1217) Etraflarına dağılmış daha küçük dörder rozetinde başka gezegenleri sembolize ettiği kanısındayız.
Sayfa 36
Anadolu dışında Türk İslam sanatına ait bilinen en erken minyatürler, büyük olasılıkla Zengiler'den I. Nureddin Arslan Şah'ın emriyle Musul'da yazılıp resimlendirilen, Yunanlı yazar Johannes Grammatikos veya Pseudo Gale
nos'un Kitab Al-Tiryak (Panzehirler Kitabı) adlı eseridir. Eser hekim Andro makos'un maceralarını anlatır. 12. yüzyıla ait iki kopyası vardır. Kitab Al-Tiryak'ın Paris Milli Kütüphanesi'nde bulunan kopyasında 1199 tarihi verilir (M.S. 2964). Bu minyatürlerde saray ileri gelenleri, kadınlar tamamen Selçuk el sanatlarında rastlanan stilde canlandırılmıştır.
Sayfa 176
İletiler
Henüz kayıt yok
Yorumlar ve İncelemeler
Anadolu Selçuklu Mimarisinde Süsleme ve El SanatlarıGönül Öney · İş Bankası Kültür Yayınları · 19786 okunma