Geredeli Hacı Emin Üstün Efendi, (H.1246-M.1830/ H.1328-M.1910) Gerede ulemasından, son devir Osmanlı âlim ve müderrislerindendir. Çoğullu köyünde dünyaya gelen Emin Efendi'nin soyu aslen Dörtdivan Tekke Köyü'nde medfun bulunan Ümmi Kemâl Hazretleri'ne dayanmaktadır. Ancak kaçıncı nesil torunu olduğu bilinmemektedir. Kemaleddin Efendi oğullarından olan Hacı Emin Efendi'nin babası Hâkim, Kadı Mehmed Kemâl Efendi, onun babası ulemadan Hasan Siyretî Efendi, onun babası Hâkim, Naib Abdüsselâm Efendi, onun da babası Şeyh Abdullah Efendi'dir. Büyük dedesi Şeyh Abdullah Efendi, imamlık yapmak üzere geldiği Çoğullu Köyü'nde yerleşmiştir. Emin Efendi ise, küçük yaşlarda köyde imamlık yapan hocalardan dinî temel dersleri okumuş, daha sonraları da on sekiz yaşlarına kadar kadılık (hâkimlik) görevinde bulunan babası Kemâl Efendi'nin yanında ondan özel dersler almıştır. Emin Efendi, erken yaşta kısa bir memuriyet hayatı da geçirmiştir. Babası hâkim Kemal Efendi, Kastamonu'nun Araç kazasına tayin olduğu sıralarda, hasta olduğundan, hastalığı iyileşinceye kadar vekâlet ile idare edilmesi bildirmek için oraya on sekiz yaşındaki Emin'i gönderir. Oranın idare amiri de yeterli görmüş olmalı ki, küçük Emin'i vekâleten göreve alır. Böylece hâkim babasının vefatına kadar üç ay vekâleten genç yaşta hâkimlik yapmıştır. Babasının vefatından sonra müftü Sa'düddin Efendi'den tahsilini devam ettiren Emin Efendi, hocasının tavsiyesiyle Fatih Medresesine kaydolur. İstanbul'da Fatih dersiamlarından Dağıstanlı Muhyiddin Efendi'nin derslerine katılmıştır. Adı geçen hocanın iki yüz talebesi arasında temayüz ederek icazetname almıştır. Mısırlı Temimi hoca'dan tefsir ilminin anahtarı sayılan Meani, Beyan ve Bedii(edebiyat) ilminden Mutavvel'i ve o dönemin en büyük hadis âlimlerinden Tunuslu Şeyh Kasım Efendi'den de hadis okuyarak, zahir ilimlerini baştan sona, on sekiz üstattan tamamlamıştır. Böylece çok sevilen bir talebe olarak medreseden mezun olmuştur. Ömrünün sonlarına doğru gözlerine gelen bir ağrıdan dolayı ikinci ve üçüncü sınıf talebeleri cem ederek onlara Nesefi Akaidi, Celaleyn ve Kadı Beyzavi tefsirlerini okutmuştur. Fakat icazetname vermeye ömrü vefa etmemiş, birinci sınıf öğrencilerinden Hacı Mahmut efendi icazetname merasimini onun adına yerine getirmiştir. Hacı Emin Efendi, zahirî ilimlerle meşgul olduğu gibi batînî ilimlerle de uğraşmış ve Şam'da kabri bulunan Nakşibendi şeyhlerinden Mevlana Ziyaeddin Halid-i Osmani halifelerinden Abdullah-ı Mekki ve onun halifesi Karaağaçlı Şeyh Ankaravi adıyla tanınan zattan manevi feyz almıştır. Nakşibendî tarikatına mensub birçok salik (aynı yolda giden) yetiştirdiği gibi, Hacı Mahmud ve Hüseyin Efendi isminde iki de halife yetiştirmiştir.

Full name:

Emin Üstün

Title:

Alim ve Müderris

Birth:

Bolu, 1830

Death:

Bolu, 3 April 1910