Hakkında
Heyran xanım XVIII əsrin sonlarında Dünbuli Kəngərli xanları ailəsində doğulmuşdur. Naxçıvanda təhsil almış, ərəb və fars dillərini, klassik Azərbaycan və fars ədəbiyyatını öyrənmişdir. XIX əsrin əvvəllərində Rusiya-İran toqquşmaları dövründə çoxlu xoylu naxçıvanlılar ilə birlikdə onun da ailəsi Naxçıvandan İrana köçürülmüşdür. XIX əsrin 60-cı illərində vəfat etmişdir. Füzuli ədəbi məktəbinin davamçılarından, klassik Azərbaycan poeziyasının tanınmış nümayəndələrindəndir.
Azərbaycan və fars dillərində, əsasən, aşiqanə şeirlər yazmışdır. Rudəki, İzzəddin Həsənoğlu, Sədi Şirazi, Hafiz Şirazi, İmadəddin Nəsimi, Əlişir Nəvai, Məhəmməd Füzuli, Qövsi Təbrizi və başqa şairlərə nəzirələri var. Əruzun heca vəzninə yaxın bəhrlərində, sadə xalq dilində yazmışdır. Bəzi şerləri şifahi xalq ədəbiyyatı nümunələrinə yaxındır. Əsərlərinin 3 əlyazması (Bakı, Tehran və Tbilisi nüsxələri) məlumdur; bunlardan ən mükəmməli şairənin sifarişi ilə yazılmış Bakı nüsxəsidir. Həmin nüsxə Azərbaycan Respublikası Əlyazmalar İnstitutunda saxlanılır
Unvan:
Şair
Doğum:
Naxçıvan, Azərbaycan, 1790
Ölüm:
Təbriz, 1848
Okurlar
3 okur okudu.
Kitaplar
Sözler ve Alıntılar
Zahid məni abid bilər, arif məni sufi,
Lakin nə oyam mən, nə buyam, əslini bilsən.
Dinim nə imiş, qalmışam Heyran, a dustlar,
Nə kafiri-məhzəm, nə müsəlman əməlimdən.
Sayfa 60Kitabı okudu
Qəmi olmaz o kəsin, yarı mehriban olsa,
Yüz təəssüflər əgər mən kimi nalan olsa.
Sayfa 142Kitabı okudu
O ənbərin saçına şanə vurma, rəhm eylə
Ki, onda daldalanar bu dili-pərişanım.
Bilin o şəhrdə kim, bir nəfər müsəlman yox,
O şəhrdə yaşayır yari-namüsəlmanım.
Gözəllərin hamısından gözəldi öz gözəlim,
Cahanda başqasını vəsf qılma, Heyranım!
Sayfa 68Kitabı okudu
Çün baxıb əhvalıma, etdi təbəssüm naz ilən,
Qönçeyi-baği-behişti gör nə xəndan eylədi.
Çün təbibim ol iki yaquti etdi dürfəşan,
Ruh verdi qəlbimə, dərdimə dərman eylədi.
Sayfa 46Kitabı okudu
Yol vermə gələ məclisə əğyari, məsəl var:
Milçəkləri qənddən, gözəlim, çünki qovarlar.
Zindanda, qəfəsdə sanıram könlümü sənsiz,
Sənsiz nə gülüstan mənə xoşdur, nə çəmənzar.
Vay o kəsin əhvalına, təyin edə bilmir,
Zəng səsləridir, yoxsa ki, bülbüldür edən zar.
Sayfa 97Kitabı okudu
İletiler
Könlüm quşu ol zülfi-pərişan arasında,
Biçarə qalıb cənnətü niran arasında.
Gör kim necə sərgəştə qalıb valehü tənha,
Ol xali-Xəta ilə Bədəxşan arasında.
Tüğyan eyləyib dərdü qəmim, bu dili-zarım
Bir gəştiyə bənzər, qala tufan arasında.
Dil zülfilə rüxsarinə çün qıldı təmaşa,
Avarə qalıb küfr ilə iman arasında...
Heyran Xanım
Yorumlar ve İncelemeler
Henüz kayıt yok