İmâm-ı Serahsî Gönderileri
İmâm-ı Serahsî kitaplarını, İmâm-ı Serahsî sözleri ve alıntılarını, İmâm-ı Serahsî yazarlarını, İmâm-ı Serahsî yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Gözyaşları sürmesini yıkadığında
ve gözyaşını parmak uçlarıyla sildiğindeki güzelliği var ya!
1. Cilt Önsöz
el-Mebsût'un meydana gelişi şu seyri izlemiştir. Hanefi mezhebinin kurucusu
Imam Azam Ebû Hanîfe Numan b. Såbit'in (m. 699-767), ders halkalarındaki
açıklamaları, verdiği fetvalar ve yaptığı ictihatlar seçkin öğrencisi Imam
Muhammed eş-Şeybânî (m. 749-804) tarafından yazıya geçiriliyordu.
Daha sonra bu notlar yine Imam Muhammed tarafından Kitâbü'l-Mebsût (Kitâbü'l-Asl), el- Câmiu's-sağir, el-Câmiu'l-kebir, es-Siyeru's-sağir, es-Siyeru'l-kebir, ez-Ziyadât, Ziyadâtü'z-ziyadat adlarıyla kitap haline getirildi.
Tevatür derecesinde nakledilen bu kitaplar zahiru'r-rivâye diye bilinmektedir. Onun bu eserlerinin çok geniş ve hacimli oluşu daha az okunmasına yol açmış, bunun üzerine Hâkim eş-Şehîd el- Mervezî (m. 945), bunları özetleyerek el-Kafi'yi (el-Muhtasar) kaleme almıştır.
Imam Serahsî, bu eserin de çok kısa oluşu nedeniyle anlaşılamadığından okunmadığını fark ederek el-Mebsût'u yazdırmıştır
Sayfa 1 - Gümüşev YayınlarıKitabı okuyor
“En faziletli ilim; hal ilmini bilmektir. En faziletli amelde halini muhafaza etmektir.
İmâm-ı Serahsî
Namazda Kıraat ve Besmelenin Mahiyeti...
Malik (rh.a) derdi ki; Namaz kılan kimse ne gizlice ne açıktan besmele çeker.
Çünkü Ayşe (ra)'nin rivayet ettiğine göre; "Peygamber (sav) kıraata Elhamdulillahi rabbil alemin - Hamd olsun alemlerin rabbi olan Allah'a diye başlardı."(56)
Biz Hanefilerin deliIi, Enes'in rivayet ettiği şu hadistir. 0 der ki; "Ben Resûlullah (sav)'in, Ebu Bekr'in ve Ömer (r.a)'in arkasında namaz kıldım.
"Onlar Kur'an'a Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla" diye başlıyorlardı"(57)
Ayşe (r.a)'nin rivayet ettiği hadisin yorumu ise, Peygamber (sav) besmeleyi gizlice çekerdi, demektir. Besmeleyi gizlice çekmek bizim görüşümüzdür. Bu aynı zamanda Ali ve İbn Mes'ud'un görüşüdür.
Şâfi'î (rh.a) açıktan okunarak kılınan namazlarda imam besmeleyi açıktan çeker, der. Bu İbn Abbas ve Ebu Hureyre (ra)'nin görüşüdür.
Sayfa 28 - Gümüşev Yayıncılık
Abdullah B.Ömer (r a.)'den nakledildiğine göre Peygamber (sav) namaza başlarken
"Ben hanif olarak, yüzümü gökleri ve yeri yoktan yaratan Allah'a çevirdim ve ben muşriklerden değilim."
(el-En'am 6/79) duâsını söylerdi.(47)
Sayfa 23 - Gümüşev Yayıncılık
Ben hanif olarak, yüzümü gökleri ve yeri yoktan yaratan Allah'a çevirdim. Ben O'na ortak koşanlardan degilim.
(el-En'am 6/79)
Sayfa 23 - Gümüşev Yayıncılık
Tekbir Almak ve Mahiyeti...
Biz Hanefilerin deliIi, Vail B.Hucr (r.a)'un rivayet ettigi şu hadistir.
"Peygamber (sav) tekbir aldığı zaman ellerini kulaklarınır hizasına kadar kaldırırdı''(44.) Bu görüşü benimsemek daha uygundur. Çünkü bu hadiste diğer hadise göre ellerin daha fazla kaldırılması hükmü vardır. Onların naklettigi hadisin yorumu şöyledir. Elleri omuzlara kadar kaldırma, soguk havada elleri elbiselerinin içinde iken mazeretten dolayı idi.
Elleri kulak hizasına kadar kaldırmanın akli delili de şudur: İmamın arkasında sağır ve kör kimseler olabilir. İmama, kör işitsin diye açıktan tekbir almak, sağır da görüp imamın namaza başladığını bilsin diye ellerini kaldırmak emredildi. Bu maksat ancak, o ellerini kulaklarına kadar kaldırısa hâsıl olur.
Sayfa 22 - Gümüşev Yayıncılık
Elleri kaldırıken parmakları birbirinden ayrı tutmak için kendini zorlamaz. Peygamber (sav)'den rivayet edilen;
"O parmaklarını açarak tekbir aldı"(42) hadisinin anlamı, 0 parmaklarını avuçlarına bitiştirip bükmeksizin açık vaziyette tekbir aldı demektir.
Biz Hanefilere göre sünnet olan, ellerini baş parmakları kulak yumuşağı, parmak uçları da kulağın diğer kısmı hizasına gelinceye kadar kaldırmaktır. Bu aynı zamanda Ebu Musa El-Eşari (rh.a)'nin de görüşüdür.
Şâfi'î (rh.a.)'ye göre, namaz kılanın ellerini omuzlarına kadar kaldırması sünnettir. Bu da İbn Ömer (r.a)'in görüşüdür.
Şâfi'î (rh.a) bu görüşüne Ebu Humeyd Es-Saidi (ra)'nin rivayet ettiği hadisi delil göstermiştir.
Ebu Humeyd, Peygamber (sav) ashabından on kişiyle beraberdi. Dedi ki: "Size Resûlullah (sav)'ın namazını haber vereyim mi?" Onlar evet dediler. Bunun üzerine O şöyle dedi:
"Resûlüllah (sav) tekbir aldığı zaman ellerini omuzlarına kadar kaldırırdı"(43.)
Sayfa 21 - Gümüşev Yayıncılık
Namaza Giriş...
Tekbir alırken ellerin kaldırılması sünnettir. Çünkü Peygamber (sav) bedeviye namazı öğretti ve ona ellerini kaldırmasını söylemedi. Çünkü Peygamber (sav) ona farzları söyledi. Kendisi ise tekbir alırken elleri kaldırmaya devam etti. Peygamber (sav)'in bu davranışı, elleri kaldırmanın sünnet olduğunu gösterir.
Ebu Yusuf (rh a)'dan rivayet edilen görüşe göre tekbir, eller kaldırılırken alınır.
Çoğu alimlerimizin benimsediği görüşe göre ise, namaz kılacak kimse önce ellerini kaldırır. Eller kulaklann hizasında karar kılınca tekbir alır. Çünkü namaz kılan kimsenin bu fiil ve sözünde nefy (uzaklaştırma) ve isbat anlamı vardır. Kişi ellerini kaldırmakla, Allahu Teâlâ'nın dışındaki varlıklardan büyüklük ve yüceliği uzaklaştırmış; tekbir yani tekbir "Allah en büyüktür" demek ile de büyüklük ve yüceliğin ancak Allahu Teala'ya ait olduğunu isbat etmiş olur. Böylece şehadet kelimesinde olduğu gibi nefy isbattan once gelmiş olur.
Sayfa 21 - Gümüşev Yayıncılık