《İlm-i Hâl kavramını ilk kullanan kişi İmam Serahsî olmuştur. İmam
İmâm-ı Serahsî 'İlim talep etmek her müslümana farzdır' hadisini şerh ederken çok enteresan bir şey söylüyor, diyor ki:
"أفضل العلم علم الحال و أفضل العمل حفظ الحال"
(İlmin en faziletlisi ilm-i hâldir, amelin en faziletlisi ise hâli muhafaza etmektir.)》
el-İmam Muhammed b. Hasan eş-Şeybani imam Azam'dan naklettiği 4 mezhebin görüşleriyle birlikte Hanefi mezhebinin Zahiru'r-rivâye kitaplarındandır. El-kâfi' eserini şerhi olup
32 cilttir türkçeyede tercemesi yapılmış.
Bu muazzam külliyatı imam
İmâm-ı Serahsî tutuklu olup kuyu hapsinde olduğu dönemde kitapsız kalemsiz kuyunun dibinden ziyaretine gelen yukarıdaki talebelerine bağırarak (imlâ) yazdırmış 15 yılda imlâ edilmiş.
Cuma namazıyla ilgili bir bahsi yazdırırken ise öğrencileri kitaba insanın içini acıtacak şu notu düşerler: "Bize bunları yazdıran insan ne cumaya, ne cemaate gidemeyen bir insandır.”