Sufi sırrının etkisinde Müslüman sosyal siyasi askeri ve ahlaki hadiselerin dışında ve böylelikle üretken olmayan, ümmet ile ilgilenmeyen ferdiyetçi ve son sığınak olarak da gayesi kendini kurtarmak, ilahi varlıkla kendini bütünleştirmek olan bencil biri haline geldi. Ne sefalet yoksulluk hastalık ne kendi toplumunun bu durumlara düşmesi ne de tarih sahnesindeki insanlığın bahtından etkilenmedi