Bütün insanlık tarihi, çok değişik çelişkilerin doğuşu, şiddetlenmesi ve çözümü tarihidir. Sınıflı toplumda, bunlar, üretici güçler ile üretim ilişkileri, altyapı ile üstyapı, yönetici ile ezilen kitle arasındaki çelişkiler, bazı üstyapı ögeleri arasındaki, yönetici kümenin bağrındaki çelişkilerdir. Çelişkiler, toplumsal bir çatışma biçimine büründükleri zaman, ancak keskin bir sınıf savaşımı sonucunda çözülebilirler.