About
1850 yılında İstanbul'da dünyaya geldi. Annesi Nefise Hanım[1]; babası, Osmanlı saray hekimlerinden Hekim İsmail Paşa'dır. Babasının sarayın harem bölümünün özel doktoru olarak görev yapması sonucu Leyla Hanım, ablası ile birlikte sarayda yaşadı; çocukluğunda yedi yılı sarayda geçti. Bu sırada sultan hanımların nedimeliğini yaptı; harem hayatını yakından tanıdı ve iyi bir eğitim gördü. Sarayda kaldığı dönemde Nikoğos Ağa ve Medeni Aziz Efendi'den aldığı dersler ile Klasik Türk müziği alanında kendini geliştirdi, bestekârlık yeteneğini ilerletti; piyano dersi aldı. Sultan Abdülmecit’in ölümü üzerine 11 yaşında eve döndü[2].
Sultan Abdülmecit’in öldüğü yıl babası Girit’e vali olarak atanmıştı; onunla birlikte Girit’e gitti. Hanya’da geçen ilk gençliği sırasında Fransızca ve Rumca öğrendi; batı kültürünü yakından tanıdı; sarayda başladığı piyano eğitimini geliştirdi[2]. Bir yandan da Giritli Kutbi Efendi’den Osmanlı şiirini öğrendi; ilk şiirini 14 yaşında yazdı[2].
Aydın’a vali olarak atanan babası ile bu kente giden Leyla Hanım; 19 yaşında iken Sırrı Efendi adlı gençle evlendi. Eşi, daha sonra “Giritli Sırrı Paşa” olarak anılacak bir devlet adamı, şair ve hattattır[2]. 26 yıl süren evliliklerinden Yusuf Razi, Vedat (1873), Nezihe, Ferihe isimli çocukları dünyaya geldi. Eşinin görevleri nedeniyle Anadolu ve Balkanlar’da seyahat etti. Eşinin Bağdat valisi olduğu dönemde bir cariye ile ilişkisi olduğunu öğrenince o devirde bir kadın için boşanma çok zor olsa da padişahın izni ile eşinin yanına gitmedi ve böylece evliliğini bitirdi[1]
1895’te İstanbul'a yerleşti; kendisini müziğe ve şiire adadı. Osmanlı’daki kadın hareketi içinde yer aldı. “Hanımlara Mahsus Gazete”’de yazılar yayımladı. Anılarını kaleme aldı. 70’li yaşlarında iken Bostancı semtinde bulunan köşkünün yanması ile notaları, şiirleri ve hatıra defterlerinin kül olunca eserlerini yeniden toparlama azmini gösterdi. Şiirlerini daha sonra “Solmuş Çiçekler” adlı kitapta bir araya getirdi (1928); anılarını yeniden yazdı.
1934’te Soyadı Kanunu’nun çıkmasından sonra “Saz” soyadını aldı.
Leyla Saz Hanım 6 Aralık 1936'da, İstanbul'da vefat etti. Edirnekapı Şehitliği’ne defnedildi.
Title:
Yazar, Besteci
Birth:
İstanbul, Türkiye, 1850
Death:
İstanbul, Türkiye, 6 December 1936
Readers
4 readers liked.
19 readers read.
17 readers will read.
Quotes
bir Arap cariye
Bana öyle geliyor ki, başımdaki altınlar bela, elbiseler de birer işkence torbası. Ben eski püskü elbiseler ile başımdaki testimle kum üzerinde yalınayak yürüyerek daha mutluyum.
Sayfa 73Kitabı okudu
Haremağaları
Afrika'nın içlerinden kaçırılmış ve sekizle on iki yaş arasında hadım edilip henüz doğru dürüst kendi dilini konuşmasını, yürümesini bilmeyen bir çağda az bir bedelle esircilere satılmış kimselerdir ki, elden ele geçtikçe fiyatları yükselerek nihayet İstanbul'a kadar ulaşmışlardır.
Saraya girenler, eskilerin idareleri altında terbiye görürler. Ağa imamı onları okutur, ibadet öğretir, yazı ve hesap gösterir. Temizliğe ve ise de alıştırılır.
Sayfa 79Kitabı okudu
Ramazan Günleri
Ezan veya top işitilince birazcık tuz ve zemzemle orucunu açardı. İftariye büyük tepsi ile çıkarılırdı.
Hanedan üyeleri ezanla oruçlarını açar, diğer odaya serilmiş namazlıklarda akşam namazını kılar sonra yemek yerlerdi. Büyük konaklarda da iftar adeti böyleydi. Konaklara Kadir Gecesi'ne kadar iftara davetsiz de gidilirdi, adetti. Küçük evlerde de davetli, davetsiz iftarlar bulunuyordu. Hane sahibesi ramazanlık iftariyesini, güllacını memnunlukla çıkarır, misafirlerini ağırlardı.
maşallah Osmanlı hanımlarında her türlü beceri ve bilgi mevcutmuş.
Yazmalar, baş yemenisi, bohça yastık ve yorgan takımlarını gayet güzel boyalardı. Boyaların renkleri için hangi nebatı ya da madeni kullanmak lazım geldiğini bilir ve bunları kendileri kaynatırlardı.
Sayfa 102Kitabı okudu
Harem'de Mevlid-i Şerif, Regaip, Miraç ve Berat Kandili'nden önce karşılama orucu tutulur, Kur'an okunurdu. Saraylarda hiçbir vakit ibadet ihmal edilmezdi. Çocuklukta başladıkları namazlarını hep vaktinde kılarlardı. Özellikle Ramazan-ı Şerif'te Kadir Gecesi'ne yetiştirmek üzere hatim indirirlerdi. Gündüz mabeyn-i hümayun'da yaldızlı paravan arkasında hafız, vaiz dinler, akşam yine orada halk ve umum için serilmiş renkli parçalar, nakışlı çuhalar, uzun seccadelerde, sultanlar da cariyelerin getirdiği kendi seccadelerinde cemaatle teravih kılarlardı.
Sayfa 119Kitabı okudu
Updates
Dünyada zengin olanları, rahat yaşayanları görüp de üzülme.
O güzel elbiseleri kefen, o güzel içecekleri de zehirdir.
Leyla Saz
pür-âlâ
Pür-âteşim açtırma benim ağzımı zinhâr Zalim beni söyletme derûnumda neler var.
......................................' Leylâ Hanım ( Leyla Saz)
open.spotify.com/track/4Q620Hhyk...
Comments and Reviews
216 syf.
10/10 puan verdi
Harem kavramını daha iyi anlamak için ilk okunması gereken kitabın 
Harem olduğunu düşünüyorum. Leyla Saz’ın hatıraları bundan sonra okunmalı. Neden önemli bir isim? Çünkü kendisi Abdülmecid’in padişah olduğu dönemden Vahiddedin’in padişah olduğu döneme kadar yaşadı. Kendisi bu dönemi, saray çevresini, saray düğünlerini vs. hatıralarında aktardı. Önsözde şöyle deniliyor: “Harem ve haremde olup bitenler Osmanlı sosyal yaşamında bir yasak bölge olarak kaldı.” Harem yabancı yazarların hayallerinde fantastik bir dünya olarak biçimlendi. Yanlış veya eksik bilindi ve bilinmeye devam ediliyor. Kitap Leyla Saz’ın hayat hikayesi ile başlıyor. Birinci bölüm Çırağan sarayını çeşitli yönleriyle anlatıyor. İkinci bölümde Sarayda Müzik ve Dans konusunda bilgi sahibi oluyoruz. Üçüncü bölüm Cariyeler konusuna ayrılmış ve bu konu uzun işlenilmiş. Dördüncü bölümde kısa bir şekilde Sarayın Haremağalarından bahsedilmiş. Beşinci bölümde Sarayda yaşam uzun bir şekilde ele alınmış. Altıncı bölümde Saraylarda Ramazan ve Bayram konusu işlenmiş. Sekizinci bölümde bir hayli uzun bir şekilde Ünlü Sultan düğünlerinden bahsedilmiş. Kitap 9 bölümden oluşuyor. Dili günümüz Türkçesine göre sade. Konuyla ilgilenmeyenlere sıkıcı gelebilir. Leyla Saz canlı bir tanık olduğu için bu kitap bu alanı çalışanlar için oldukça önemli. Keyifli okumalar!
