1797'de Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde doğmuş, 1863'da Erzurum'da vefat etmiştir. Önce medrese'de dinî eğitim almış daha sonra Kürt edebiyatı ve Kürt tarihi ile ilginlendi. Mahmud Beyazidi 19. yüzyıl Kürt rönesansının öncülerinden biridir. Kürt edebiyatında düz yazıyla ilk metin yazan kişi olup, Kürtçe nesirin temeli onun eliyle atıldı. Mahmud Beyazidi denemeleri ve değerli ansiklopedik yazılarıyla Kürt edebiyatının yönünü değiştirdi. Kürt edebiyata yeni bir tarz getirdi ve nesirle yeni bir süreci başlatmak istedi. Çünkü Mahmud Beyazidi'ye kadar Kürt edebiyat tarihi sadece şiirden oluşuyordu. Fakat onunla birlikte, artık şiir yerini yavaş yavaş nesire bırakmaya başladı.[3] Mahmud Beyazidi Doğu'nun il ve ilçelerini gezip Kürtlerin örf ve adetlerini içeren Adat û Rusûmatnameyê Ekradiye (Kürt Adetleri) adında kitap yazdı. Kürtlerin örf ve adetleri ismini taşıyan bu eser, dönemin Erzurum Rus Konsolosu Aleksandr Jaba'nın desteğiyle Mahmud tarafından yazılmıştır. Bu eser, Kürtlerin örf ve adetlerine dair yazılmış bir eser olarak kendi alanında ilktir ve büyük bir tarihi öneme sahiptir.[4] Eser'in el yazmaları Aleksandr Auguste Jaba (1801-1894) tarafından korunmuş olup onun sayesinde günümüze ulaşmıştır. Eserin daha sonra çeşitli baskı ve tercümeleri yayınlanmıştır. Bu eser, Kürtlerin Örf ve Adetleri ismiyle Abdullah Babekir Pişdari tarafından 1998'de Türkçeye çevrilmiştir.[5] 2010'da Ziya Avcı tarafından hazırlanan kitap[6], 2012'de yazar ve araştırmacı Jan Dost tarafından yayına hazırlanmış ve notlandırılmış, Arapça harflerle yazılmış orijinal metinle birlikte yayınlanmıştır.

Full name:

Mele Mehmûdê Bazîdî

Birth:

Ağrı, 1797

Death:

Erzurum, 1863