Özlem Sert Gönderileri
Özlem Sert kitaplarını, Özlem Sert sözleri ve alıntılarını, Özlem Sert yazarlarını, Özlem Sert yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Biraz daha özlü bir anlatım olabilirdi..
Eshab-ı Kehf'ten fütüvvetnamelerde de sıkça bahsedilir, çünkü bu sure fütüvvetle ilgili bulunan üç sureden birisidir. Eldeki en eski Fütüvvetnameler Sulemi'nin 10. yüzyılda yazılan "Kitab al-Futuvva"sı ve Ansari'nin sufilerin fütüvvet hakkındaki sözlerini derlediği Arapça'sının yanında Farsçasınıda verdiği "Fütüvvetname" adlı eseridir. İlk Türkçe fütüvvetname ise 13. yüzyılda yazılan Burgazi fütüvvetnamesidir. Bunu Seyyid Gaybi oğlu Şeyh Hüseyin'in Fatih Sultan Mehmet döneminde yazılmış fütüvvetnamesi takip eder. Daha sonra da pek çok fütüvvetname metninde Eshab-ı Kehf'e değinilir. Burada sadece Burgazi fütüvvetnamesine değindim. İslami yazındaki bu müthiş zenginlik kaynaklar konusunda seçici olmayı gerektiriyor, çünkü daha pek çok metinde Eshab-ı Kehf'ten bir şekilde bahsediliyor ve bunların hepsini bu çalışmaya almak mümkün olmamıştır.
Sayfa 178
(...) Sadece Orta Asya'da üretilen metinlerde değil yerel inançlarda da efsanenin önemli bir yeri olmuş. Örneğin yine Tatar metne göre bu gençlerin isimleri çok özeldir ve eğer birisi tüm kalbiyle bu isimleri söyler ya da yanında taşır ise kendisi ve ailesi günahlardan, hastalıktan ve acıdan korunur. Sabahtan akşama kadar isimleri yanında taşıyan uzun ve mutlu yaşar. Tatarlar arasında yaygın olmuş bir diğer inanca göre, bir mektubun postada kaybolmasından sakın mak için zarfta adresin yazıldığı yere "Kıtmir" yazılır. Zamanla bu iadeli tahaütlü yollamak anlamına gelen Rusça "zakaznoe"nun yerini de tutmuş.
Sayfa 123
Afganistan'da Eshab-ı Kehf ile ilişkilendirilen iki ziyaret yeri bulunur. Bunlardan birisi Meymaneh diğeri de Harekan şehrindedir. Harekan'daki ziyaret yerinde Eshab-ı Kehf adına yapılmış bir cami vardır. Bu caminin yanında bir veliye ait olduğu söylenen bir mezar bulunur. Kuduz bir köpek tarafından ısırılanlar buraya getirilir ve Kehf suresi okunarak Eshab-ı Kehf'in köpeği Kıtmir'den yardım istenir. Böylece hastanın iyileşeceğine inanılır. Meymaneh'te ise yine Eshab-ı Kehf adına yapılmış bir cami bulunur.
Sayfa 116 - Hayli enteresan..
Fas'ta Eshab-ı Kehf'e ait olduğu düşünülen iki tane mağara vardır. Bu mağaralar birbirlerine 203 km mesafede bulunan Sofrou ve Rabat şehirlerindedir Sofrou'daki ziyaret yeri ile ilgili olarak halk arasında anlatılan hikayede ilginç motiflerin bir araya getirildiği görülür. Örneğin, uzun uykuların dan uyanan gençlerden biri, ekmek almak için şehre indiğinde gencin dilinden kimse anlamaz ve şehirdeki insanlar bu gence göre çok kısadırlar. Burada bir anda tıpkı Güliver masalında olduğu gibi dev insan motifi yerel hikayeye eklemlenmiştir. Rabat'taki mağara ise şehrin doğusunda kalan sıradağlardan birisindedir. Kimse bu mağaraya girmeye cesaret edemez.
Sayfa 112
(...) Eshab-ı Kehf, Osmanlı hat sanatında da sıkça işlenen bir temadır. Yedi gencin ve köpeklerinin isimleri gemi şeklinde yazılırlar. Eshab-ı Kehf'ten başka gemi şeklinde işlenen sadece Amentü cümlesidir. Bu kelimelerin seçimi, gemi şeklinde istiflenmeye uygun olmasından kay naklanmaz. Gerek Hıristiyanlık'ta gerekse İslamiyet'te Yedi Uyurlar çoğunlukla korunmaya yönelik inançlar içinde yer almışlardır. Tehlikeli bulunan deniz yolculukları, özellikle bu inancın daha gözde olduğu alanlardır. Yohannes Koch, deniz yolculuklarında Yedi Uyurlarla ilgili oluşan bu geleneği, Akdeniz'de yaygın olan "kabirler" inancı ile açıklar. Bu inanca göre, kabirler'in isimleri gemilere yazılarak onların korumasına sığınlırdı. Hat sanatında Eshab-ı Kehf'in gemi şeklinde işlenmesi, Kabirler geleneğinin İslam sanatında devam etttirildiği hissini verir.
Sayfa 103
" Kötü dostla ünsiyet, belaya bulaşmaktır. Mademki o geldi, bana uyumak düşer. Uyuyayımda Esbabı Kehif'ten olayım.
O sıkıntıda, o mihnette mahpus kalmak, Dikyanus'tan iyi!" dedi.
Eshabı Kehf'in uyanıklığı, Dikyanus'a kulluk etmekti.
Fakat uykuları; şereflerini, haysiyetlerini korumuş oldu.
Bilgiyle uyumak, uyanıklıktır. Vay bilgisizle oturan uyanık kişiye!
Kargalar, güz mevsimi otağlarını kurdular mı, bülbüller gizlenir ve susarlar.
Çünkü gül bahçesi olmayınca bülbül sükut eder. "
Sayfa 93 - Hz. Mevlana - Mesnevi