About
Yüzbaşı Sargis Torosyan 1891’de Everek (Angora vilayeti, Kesarya ilçesi) şehrinde doğmuş.Yerli Ermeni okulu mezun olmuş. Sargis’in askeri olmak amacı vardı. Ama Osmanlı İmparatorluğu’nda 1908y. Meşrutiyet’e kadar Hıristiyanlar için askeri olmaya yasaktı. Okulu bitirmekten sonra Torosyan Adrianapol Devlet Koleji’ne kabul edilir. Kolejinde Muharrem ismiyle bir arap ögretmenle dost olur. Muharrem Osmanlı ordusunun bir paşanın oğluydu. Bu dostluğun sonucunda Muharrem’in babasının yardımıyla Sargis ve Muharrem Harbiye Mektebi’ne kabul edilir. Paşanın sarayına birkaç ziyaretlerden sonra Sargis Muharrem’in kızkardeş Camile’ye aşka düşür.
Koleji bitirmek sonra 1914’te Sargis'e topçu teğmen rütbesi verilir ve üç aylık kurs için Almanya’ya gönderilir. Türkiye’nin savaşa girmekten önce Sargis Dardanel’in (Çanakkale) girişi koruyan Ertuğrul fortu’nun komutanı, Muharrem ise Dardanel istihkamlar komutanı Cevat Paşa’nın katibi atanır.
1915 başında yüzbaşı Sargis Torosyan Dardanel cephesinde Britanyalı savaş gemisi imha eder.Torosyan’ın sadаkatıyla ve yiğitliğiyle memnun olup Cevat Paşa onu Harbiye bakanıya göstererek Torosyan’ın yönetiminden olan fortu düşmanın gemilerini yok eden bir tek olmasını söyler.
Görüşmede Enver Paşa Torosyan’ı Alman yüksek subaylar mareşal Liman von Sanders’e ve general von der Goltz’e “Dardanel’in Ermeni kahramanı” olarak gösterir. Göruşme sırasında Enver ve Alman subayları Torosyan ile Dardanel’de kurulu strateji ve muhasara etmiş Constantinople’de Britanyalar’ın başarılar hakkında tartışılır.
29 Eylül 1915 Torosyan Dardanel için cenklerde Muharrem’in yaralanması hakkında bir mektup alır ve onu görmeğe acele eder. Ölümden önce Muharrem kızkardeşi Camile hakkında ilgili açıklama yapar. Bunun hakkında Sargis Torosyan hatıra defterinde yazmıştır: “1896 Ermeni kırımlar sırasında babam Muş yanında yerleştiril ordu birliğinin komutanıydı. O zaman bile Hıristiyanlara karşı Türkler’in davranmasından çok kaygılıydı. Bir gün babam Ermeni köylerinden birinin yanından geçerek sokaklarda yürüyen henüz iki yaşındaki bir kız görür. Onun annababası hakkında hiç bir haberi bulunmayarak, babam kızı alıp evimize getirdi. En son ailemizde kabul edildi. Annem kızın sol elinde yapılmış Haç gibi işareti kabul etmeyip elinde yara izi bırakarak nişanı ekşilikle temizledi”.
1915 Haziran’dan İmperatorluğu’nun Ermeni nüfusunun tehciri ve katliamı başlar. Sargis Torosyan’ın annababası ve kızkardeşi de Deir el Zor’a sürgüne gönderilir. Everek kaymakamı Zeki tercihen önce Torosyan’ın annababasına Müslümanlık kabul etmeğe ve küçük kızı kaymakamın yeğenle evlenmeğe teklif eder. Fakat bu teklifi reddedilir. Torosyan kendi aile korumak için Türk yüksek rütbeli subaylarından yardım rica eder, ama onlar Torosyanı öldürmeğe denerler. Daha sonra Torosyan türk askerlerinden Talaat Paşanın metresilerden biri olan Fahriye hanımın yardımıyla kendisi zehirlelemek ve ceseti denize atamak bilir.
Bir zaman sonra Filistin’de ikinci defa ona suikast yapılır. Kendi yiğitliği, yönetiminin niteliği ve akıllı komutanlığından dolayı İngiltere ve Fransa tarafından yüksek ödüller alır. Müttefiklerin ödüllerinden başka Torosyan Osman, Alman, Avusturya ve Bulgaristan tarafından da ödülleri alır.
Arap çöllerinden birinde Torosyan kızkardeşi Bayzar'ı bulur. O kendi ailesinden bir tek kurtulmuştu. Fakat hem Bayzar hem Camile hastalıklardan ölürler. Kilikya’lı Ermenilerin dönüşünden sonra Torosyan kemallılara karşı örgütlenmiş yerli savunma kavgalarında katılmış, ama bunların başarısızlıktan sonra ABD Pensilvanya’ya yerleştilir. 1927’de Boston’da Sargis Torosyan kendi anıları “Dardanel’den Filistin’e” başlıkla kitabı yayımlanmış. Beş cephelerinde toplamış görgüsü ve olayların bilmesini Torosyan’a tek hatıra defteri yazmaya temeli olur.
Title:
Çanakkale Gazisi, Yazar
Birth:
Develi, 1891
Death:
New York, Bronx, 1954
Readers
7 readers read.
1 readers are reading.
11 readers will read.
Quotes
"Doğu Cephesi’nde 1914 yılının Aralık ayının son haftasında yaşanan Sarıkamış bozgununun sorumlusu olan Enver Paşa, on binlerce askerin kaybının faturasını, ayaklandıklarını iddia ettiği Anadolu Ermenilerine çıkartmıştır."
Sayfa 74Kitabı okudu
Suç kimde, suç emperyalist güçler!!
Hayatımın bir döneminde, samimi olarak Türklerin ailemi ve insanlarımı katlettiklerine ve yaptıkları zulüm nedeniyle kız kardeşimin ölümüne sebep olduklarına inandım. Fakat şimdi gerçek katillerin İngiltere ve Fransa olduğunu biliyorum. Katiller bu iki ülke değil, herhangi bir emperyalist ulus da olabilirdi. Türkler emperyalizmin maşasından başka bir şey değillerdi.
Sayfa 101Kitabı okudu
Demagog siyasetçi ve realist asker farkı!
Maksadım, askerleri savunmak veya yermek değil; fakat eminim ki eğer askerler demagogların ve ucuz politikacıların emirlerine göre hareket etmek yerine mesleklerini kendi bildikleri gibi uygulayıp, savaşları aldıkları askerî eğitime göre yönetip, kendi iradeleri ile karar alabilseler, savaşın kaçınılmaz olduğu durumlarda bile çok daha insani bir savaş yapılabilir.
Sayfa 141Kitabı okudu
İlk vicdani retçiler; Ezidiler!
Yezidîlere “neden askerliğe karşı oldukları” sorulmuş, onlar da bu konuda yönetime bir dilekçe vermişlerdir. Dilekçede, askerlik hizmetinin neden kendi dinî anlayışlarına aykırı olduğunu on dört maddede özetleyen Yezidîler, 1875 yılın-dan sonra da askerlik hizmetinden muaf tutulmuşlardır. Eğer tarihimizde “vicdani ret” konusunda ısrarlı bir grup aranacak olursa, herhalde Yezidîlerin bu konuda ilk örneği oluşturduklarını söyleyebiliriz.
Sultan II. Abdülhamid döneminde, Yezidîler üzerindeki askerlik baskısı devam etmiş, bu kez Halep çevresindeki Yezidîler askerlik yapmayı kabul ederken, Musul’dakiler itiraz etmiştir. Hatta bir kısım Yezidîler köylerini terk ederek, sırf askere alınmamak için Rusya’ya göç etmişlerdir.
Sayfa 24Kitabı okudu
Savaş, muharebe halindeki insanları hayvanlara, kötü ve çoğu zaman da cengâver hayvanlara dönüştürürdü. Diplomasi ise, çakalların oyunuydu.
Sayfa 176Kitabı okudu
Updates
Henüz kayıt yok
Comments and Reviews
