9.1/10
51 People
288
Reads
39
Likes
4,950
Views

Tarık Zafer Tunaya Posts

You can find Tarık Zafer Tunaya books, Tarık Zafer Tunaya quotes and quotes, Tarık Zafer Tunaya authors, Tarık Zafer Tunaya reviews and reviews on 1000Kitap.
Enver Paşa da Âyan Meclisi'nde Ahmet Rıza Bey'in ahiret sorularından kurtulamamıştır. Harbiye bütçesine bir buçuk milyarlık bir ek isteyen nâzıra, Ahmet Rıza Bey sorar: "Bu para nereden alınacak?.. Birçok yerde asker çıplak, hayvanlar bile yiyecek bir şey bulamıyor. Hastanelerde ilaç yok. Malûmat verilmesini isterim." Enver Paşa: "Riza Efendi'nin söylediği sözler cevaba değmez. Asker bazi yerde aç da kalır. Çünkü en büyük ve mukaddes vazifesi açlığa ve mahrumiyete katlanmaktır. Kendilerinin bu surette beyanatta bulunması dostlarımızı değil, düşmanlarımızı güldürecektir.." Ahmet Rıza Bey'in karşılaması daha az sert değildir: “... Harbiye Nazırı Paşa'nın bir Âyan'a karşı kullandıkları lisan, lisan-ı edebiyeye muvafık değildir. İkincisi bendeniz gülünecek hali söylemedim. Ağlanacak sözler söyledim... Sorduğum suallere cevap alamadığım için rey veremiyorum.
Merkez-i Umumî içinde, değişmeyen bir çekirdek gruptan söz edilmiştir. Bu küçük grup içinde Talat Bey (Paşa), Dr. Nazım, Midhat Sükrü, Hacı Adil, Ziya Gökalp, Dr. Bahattin Şakir, Dr. Rüsuhî, Kara Kemal Beyler dikkati çekiyor.
Reklam
Rapordan çıkarılabilecek en önemli sonuç artık İttihat ve Terakki'nin Osmanlıcı (Ittihad-ı Anasırcı) ve liberal olmaktan çıkıp, Türkçü (Milliyetçi) ve devletçi bir tutuma girmiş olmasıdır. O kadar ki, Türkçülük ve laiklik, Fırka kabinesindeki Şeyhülislâmları bile sinirlendirmektedir.
Belgeye göre: Cemal Paşa, babadan oğula geçmek koşuluyla sultan ilan edilecektir; Sultan'ın yönetiminde Suriye, Filistin, Irak, Arabistan, Kilikya, Ermenistan ve Kürdistan eyaletlerinin bağımsızlıkları tanınacaktır. Projeye göre, bu koşullar gerçeklesirse, Cemal Paşa hem İstanbul'a, hem de Almanlara savaş açmayı kabul edebilirdi. Bu bakımdan, Cemal Paşa ile ilk konuşmaları Ermeniler yapmalıydılar. Proje İngiliz, Fransız (ve Arap) yayılma politikasina karşı geldiği için uygulanma aşamasına getirilmemiştir. Cemal Paşa'nın karakteri ve İttihatçılığı böyle bir girişime yanaşmasına engeldi. Zaten, hatıralarında, bu konuya dokunmamış bile.
Talat Paşa, İttihatçı takımın iç'e hakim, örgütü elinde tutan en güçlü ve bir numaralı adamı olarak görünmüştür. Karşısındaki rakiplerin ikisi de askerdi. Talat Paşa'nın örgüte, hâkim olmasına karşılık, Enver Paşa'nın da ordusu ve Teskilât-ı Mahsusası vardı.
İttihat ve Terakki'deki liderlik meselesinin kolektif bir nitelik taşıdığı söylenir.Yanlış değildir. Gerçi Talat-Enver-Cemal üçlüsü bu yargının sembolü olmuştur, ama iç hiyerarşiye asıl hâkim ve doruktaki organ her zaman için Merkez-i Umumi olmuştur. Merkez-i Umumi, İttihat ve Terakki'nin, fiili-hukuki karışımı politikasının tek ve en üstün kaynağıdır.
Reklam
Çünkü, kanun dışı para edinmek "İttihatçılık şiarını en fazla zedeleyen bir hareketti. Bu bir şeref ve namus meselesiydi. en zor zamanlarda, özellikle "Ermeni tehciri sırasında", sürülenlerin mal ve paralarının Fırkaca alindığı iddiasını, İttihatçılar şiddetle reddetmişlerdir.
1910 Kongresi'yle, Cemiyet-Fırka ilişkisine daha da açıklık getirilmiştir. Fırka, Cemiyet programının gerçekleştiricisi olmuştur Merkez-i Umumi, isteklerini Fırka'ya iletecektir. Fakat kendisi siyasetle uğrasmayacaktır. Sonuçtan, Osmanlı kamuoyunu "haberdar" edecektir.
İkinci Mesrutiyet'in yasama hayatı başladığı zaman, Mebusan Meclisinin 1 numaralı adamı, Ahmet Rıza Bey, ülke dışında ve Sen Nehri kıyılarında, memleket gerçeklerinden uzakta geçmis on dokuz yıllık tecrübeli bir Jön Türk'tü. Gizliden gizliye onun yazılarını, en azindan sürgün tehdidi altında okumuş olanlar, başkanlık kürsüsüne ondan daha layık bir aday gösteremezlerdi.
Birçok eleştiri arasında, Müslüman olmayan mebuslar -hatta Araplar ve Arnavutlar da dahil- iki noktada ısrar ediyorlar ve İttihatçı politikayı eleştiriyorlardı: Memuriyetlerin hep Türklere verilmesi ve Türkçe konuşulmayan bölgelere yerel dili bilmeyen memurlarn gönderilmesi... Ve de kanunların yalnız Türkçe olması...
554 öğeden 1 ile 10 arasındakiler gösteriliyor.